1396-07-06

نویدنو  06/07/1396 

چرا کردها برای استقلال از عراق تلاش می کنند.

پاتریک کوبرن – هاتف رحمانی

در 10 آوریل 2003 ، من در جاده ای غرب کرکوک رانندگی می کردم ، منتظر تسخیر شهر از سوی پیشمرگه های کرد بودم و نگران بودم که ممکن است قبل ازبیرون رفتن یا شکست ارتش عراق به انجا برسیم. ما شاهد آمدن هیچ اتوموبیلی از کرکوک به سوی خود نبودیم ، که می توانست به معنی آن باشد که جنگ در آنجا هنوز ادامه دارد .

ما می توانستیم اردوهای رها شده ارتش عراق را در کنار جاده ، اما بدون مردم غارتگر ببینیم ، نشانه بدی در زمان جنگ عراق که تنها خطر ی شدید می توانست غارتگران را از تلاش برای چپاول ثروتمند ترین جیب بر ها باز دارد . ما در باره ان چه باید انجام دهیم یاوه سرایی می کردیم ، که اتوموبیلی از سمت کرکوک ظاهر شد که راننده آن برای فریاد کردن : "تمام شد – جاده کرکوک باز است ."از پنجره خم شد   

مجلس غارتگری در داخل شهر ، با دزدان همه چیز ار تشک تا موتورهای آتش نشانی برپابود . من دیدم که دو غارتگر بولدوزر زرد رنگ بزرگی را که دزدیده بودند می راندند. پیشمرگه های کرد که چند ساعت پیش بر شهر مسلط شده بودند ، می گفتند که آن ها برای پر کردن خلاء ایجاد شده از هم پاشیدگی ارتش عراق و بازگرداندن نظم در آن جا هستند ، اگر چه برای متوقف کردن غارتگران کاری انجام نمی دادند.

آن ها به تکرار به امریکایی ها قول داده بودند که برنامه ای برای تصرف کرکوک ندارند و حتی اکنون، اصرار دارند که اشغال آن ها موقتی بود. یک افسر ارشد کرد که در آستانه دفتر فرماندار ایستاده بود به من گفت که " ما انتظار داشتیم برخی از مردان ما در عرض 45 دقیقه عقب نشینی کنند" 

چهارده سال بعد ، کردها هنور کرکوک ، پایتخت نفتی عراق شمالی را با ترکیبی از جمعیت کرد ، عرب و ترکمن، ونیزبخش بزرگی از استان مجاور در اختیار دارند. رهبران ائتلاف تحت رهبری امریکا در دوران تجاوز می ترسیدند که ، اگر کردها شهر را تصرف کنند ، ممکن است تهاجم ترکی را تحریک نمایند ، چون ترکیه اعلام کرده بود که نمی تواند با چنین چیزی کنار بیاید . من مقاله ای با عنوان "پیروزی کردی ترس از دخالت ترکی را بر می انگیزد" نوشتم و غلبه کردی را توضیح دادم .

در طی سال های متعاقب 2003 این اتفاق هرگز رخ نداد ، کردستان عراق مانند چشمی در مرکز تندباد بوده است ، همیشه با بادهای بلاخیز شانه خورد اما از مصیبت کامل اجتناب کرد .

روزنامه نگاران گزارش گر در باره کرکوک بارها از آن به خاطر تقسیم های قومی و فرقه ای آن ، همراه با ثروت نفتی آن ، که طرف های بسیار متفاوتی ممکن است دوست داشته باشند آن را کنترل کنند بعنوان یک "بشکه باروت" یاد کردند. 

به طور کلی مبتذل کلمه مناسبی برای توصیف گزارشگران در کردستان عراق است ، چون اشاره می کنند انفجاری رخ خواهد داد بی آن که بگویند کی. بارها وبارها ،پیشگویی های دخالت های ترکی یا جنگ بین پیشمرگه و نیروهای دولت مرکزی عراق یر سر زمین های مورد مشاجره دروغ بودن یا نابهنگام بودن خود را ثابت کرده اند.

رفراندم استقلال برای زمین های تحت کنترل کردی ، به سبب عملی شدن در 25 سپتامبر، اخرین رخ داد ثبت شده بعنوان تهدید ثبات عراق وتکه خوبی از خاور میانه است.به ندرت نظر سنجی دموکراتیکی در یک چنین محل کوچکی انجام شده بود چون عموما از سوی بسیاری از قدرت های بزرگ از جمله امریکا ، بریتانیا، المان و فرانسه محکوم می شد .    

بیانیه کاخ سفید "به رهبران دولت اقلیم کردستان تاکید می کند که رفراندم حواس ها را از شکست داعش و تثبیت مناطق آزاد شده منحرف می کند . برگزاری رفراندوم به ویژه در مناطق مورد مناقشه تحریک کننده و بی ثبات کننده است."

قدرت های منطقه ای مانند ترکیه وایران نیز درخواست کرده اند رفراندوم لغو شود و در صورت عدم لغو به اقدام تلافی جویانه تهدید می کنند. در بغداد ، حیدر العبادی نخست وزیر رفراندوم را محکوم ودادگاه عالی حکم داده است که "خلاف قانون اساسی" است . اما با تمام خشم و هیاهو ، ظاهرا رای گیری به پیش می رود . 

عجیبی این واکنش عصبی آن است که رفراندوم غیر الزام آور است و مسعود بارزانی رئیس دولت اقلیم کردستان را به انجام کار مشخصی برای دست یابی به خود مختاری متعهد نمی کند. خود او می گوید که هدف رای گیری " اعلام به جهان است که ما خواهان استقلال هستیم" و اضافه می کند که قدرت های خارجی باید باور کنند که دعوت به رفراندوم صرفا "یک کارت فشار" ،  اقدامی برای گرفتن امتیاز از بغداد است.

او با پیش بردن رفراندوم ، معتقد است استقلال کردستان را به طور استواری در برنامه قرار داده است. اگر نه چیز دیگر ، او نشان داده است که جامعه بین المللی از هر چیزی که عراق را بی ثبات سازد وحشت دارد و همکاری کرد ها نمی تواند قطعی تلقی شود . 

در میان کرد های عراقی ، بارزانی از قبل اعتبار نامه خود را بعنوان حامل استاندارد ناسیونالیسم کردی ، با به مبارزه طلبیدن تهدید ها و درخواست های تعویق یا لغو رای گیری برقرار کرده است. حتی رهبران کرد با آن مخالفت کردند چون فرا خوان به رای "اری" تا حد ممکن بزرگ بسیارخطرناک است ، چون نباید درخواست کشور کرد راتحت الشعاع قرار دهد.

مسئله ملی توجه را از فساد و عدم صلاحیت دولت اقلیم کردستان  و شرایط وحشتناک اقتصاد آن منحرف می کند . بارزانی انتخابات ریاست جمهوری و مجلس را برای اول نوامبر ، زمانی که او و حزب دموکرات کردستان می توانند از نتیجه مثبت قابل توجه رفراندوم 35 روز قبل سود ببرند برنامه ریزی کرده است.   

چشم انداز سیاسی عراق شمالی به شیوه های دیگری در حال تغییر است . داعش در حال فرار است و روز پنجشنبه ارتش عراق حمله ای را علیه یکی از اساسی ترین ناحیه های خود در هاویجه غرب کرکوک آغاز کرد .

مثل همیشه ، برآورد تعادل سیاسی و نظامی در عراق دشوار است چون بازیگران بسیاری در گیرند و راهی که ان ها به هم نزدیک شوند بسیار غیر قابل پیش بینی است. بعنوان مثال عبادی در مقابل تهدید به تحقیر از سوی دولت اقلیم کردستان چه واکنشی نشان خواهد داد؟نیروهای او به تازگی با باز پس گیری موصل پس از 9 ماه محاصره در برابر داعش پیروزی کسب کرده اند. اومایل نخواهد بود اعتبار کسب شده را با سرافکنده شدن  توسط بارزانی از دست بدهد.

از سوی دیگر ، موفقیت سر سختانه بغداد در موصل به حمایت هوایی ائتلاف تحت رهبری امریکا وابسته است . بدون آن حمایت ، قدرت نظامی حکومت مرکزی در این لحظه برای دادن اجازه گزینه نظامی علیه کردها بسیار اندک است .

دلیل دیگری وجود دارد که چرا رهبری کردی ممکن است پس از رفراندوم احتیاط کند ، با فرض آن که تعویق دقیقه نود وجود ندارد : آن ها چیزهای زیادی برای از دست دادن دارند. درخواست خودمختاری کرد ها شبیه الجزایری ها یا ویتنامی ها پس از جنگ دوم جهانی نیست ، چون ، از جنبه های بسیاری ، حکومت اقلیم کردستان از قبل به شدت مستقل است و از سال 2003 چنین بوده است . دولت آن از نظر سیاسی و نظامی قوی تر از بسیاری از اعضا سازمان ملل است . اما حقیقت دارد که سهم کرد ها از قدرت در داخل دولت اسما تقسیم قدرت شده در بغداد آب رفته است. عراق به خاطر هدف های کاربردی ، با وجود وانمود کردن آن که کشوری واحد است از قبل دو کشور است. 

محدودیت واقعی در خود مختاری برای کردستان عراق آن است که ،با رفراندوم یابی رفراندوم ، ماهی گولی در آب های مورد هجوم کوسه باقی می ماند. امریکا و متحدان آن دیگرنیازی به کرد ها ندارند تا حدی که  امروز عمل می کنند یک بار دیگر داعش شکست خورده است. دولت مرکزی عراق قوی تر خواهد شد تا ضعیف تر. امن ترین مسیر برای کردها هنوزموافقت نامه تقسیم قدرت کنفدرالی با بغداد است ، اما تاکنون هیچ یک از طرفین اراده ای برای عملی کردن این امر نداشته اند.  

سرچشمه : کانتر پانچ

بازگشت به صفحه نخست

مطلب را به بالاترین بفرستید:

نامه ها ومقالات خودرا به نشانی webmaster@rahman-hatefi.net  بقرستید