|
آموزش و پرورش در کوبا
آرتور. جي.
پرزساد -
ترجمه؛بابک پاکزاد
اعتماد
براساس گزارش يونسکو که در 8 نوامبر 2005 با
عنوان «آموزش براي همه» انتشار يافت، کشورهاي کوبا، کانادا، فنلاند و کره
به ترتيب بهترين عملکرد را در عرصه آموزش به خود اختصاص داده اند و در عرصه
کيفيت آموزش به عنوان الگو مطرح شده اند.
گزارش مذکور بر چشم انداز ارتقاي کيفيت آموزشي
تمام کودکان تا سال 2015 مخصوصاً کودکان متعلق به اقشار آسيب پذير و محروم
متمرکز است.
کوبا که کشوري نسبتاً توسعه نيافته با يازده
ميليون و دويست هزار نفر جمعيت است، ده تا يازده درصد توليد ناخالص داخلي
خود را در امر آموزش هزينه مي کند که در اين زمينه بالاترين نسبت را در
کشورهاي جهان دارا است. فنلاند که پس از کوبا در جايگاه بعدي قرار دارد، شش
درصد از توليد ناخالص داخلي اش را به امر آموزش اختصاص داده است.
در نظام آموزشي کوبا تحصيل تا کلاس نهم اجباري
است و در تمام سطوح و از جمله در سطح آموزش عالي براي همگان رايگان است و
تمام وجوه فرد (از جمله آمادگي جسماني و فيزيکي، ورزش ، اوقات فراغت و
آموزش هاي هنري) را دربر مي گيرد و در عين حال محتواي آموزش را با زندگي،
کار و توليد مرتبط مي کند؛ اين اقدام از طريق آنچه کوبايي ها «نگاه به
يکديگر» مي نامند محقق مي شود.
«نگاه به يکديگر» را مي توان نوعي رقابت در کار
گروهي در نظر گرفت که محرک اعضاي گروه براي دستيابي به هدف به عنوان يک امر
جمعي است.
گزارش مذکور اقدامات آموزشي در کوبا را بسيار
«موثر» ارزيابي کرده است. طي کمتر از ده سال پس از انقلاب، بي سوادي چهل
درصد کاهش يافت و کوبا موفق به کسب نرخ باسوادي نود و شش و نه دهم درصدي
شد. هم اکنون نسبت تعداد دانش آموز به معلم در مدارس ابتدايي سيزده و نيم و
در کليه سطوح آموزشي، عدد پانزده را نشان مي دهد.
گزارش يونسکو به نخستين بررسي تطبيقي بين المللي
صورت گرفته در زمينه ارزيابي کيفيت آموزشي در امريکاي لاتين اشاره دارد.
اين بررسي سطح دستاوردهاي آموزشي در حوزه زبان و رياضيات و کليه عوامل
مرتبط با آن را در ميان دانش آموزان رده سوم و چهارم ابتدايي در سيزده کشور
امريکاي لاتين و حوزه درياي کارائيب دربر مي گيرد.
نتايج اين بررسي نشان مي دهد دانش آموزان کوبايي
در حالي که بالاترين نمرات را در زبان و رياضيات کسب کردند، در مدت زمان
کوتاه تري دوره آموزشي مورد نظر را تکميل کرده اند. اين برآورد در تمام
مدارس کوبا صادق است. تمايز در کسب دستاوردهاي آموزشي، بر مبناي جنسيت يا
سطوح اجتماعي و فرهنگي، بسيار اندک است.
برنامه پرزيدنت بوش با عنوان «کودکان را فراموش
نکنيد» نتايج معکوسي در پي داشته و نه فقط کودکان بلکه معلمان را نيز به
فراموشي سپرده و به حال خود رها کرده است. نسبت تعداد دانش آموز به معلم در
بسياري از مدارس امريکا افزايش پيدا کرده و به چهل دانش آموز به ازاي هر
معلم رسيده است.
علاوه بر اين برنامه مذکور به برخي تفاوت هاي
فاحش در نظام تحصيلي دامن زده است به گونه يي که فرزندان خانواده هاي کم
درآمد و محروم هرگز از آن کيفيت آموزشي که فرزندان خانواده هاي ثروتمند از
آن برخوردارند بهره مند نمي شوند. اين شکاف در کيفيت آموزشي معادل دو هزار
دلار در سال به ازاي هر دانش آموز است.
همچنين برنامه مذکور راه را براي نظامي کردن
مدارس کم درآمد هموار مي کند. اين مدارس دو انتخاب پيش رو دارند؛ يا به
منظور دريافت بودجه دولت فدرال بايد پذيراي خدمات به افراد نظامي تحت
استخدام باشند يا با ريسک بستن مدرسه دست و پنجه نرم کنند.
دولت فدرال عملاً راه هر گونه پيشرفت در بهبود و
ارتقاي کيفيت آموزشي اقشار آسيب پذير و محروم را با تامين مالي ناکافي و
اندک سد کرده است.
بهانه مطرح شده براي عدم تامين مالي، هزينه هاي
جنگ عراق و تامين امنيت داخلي است اما در حقيقت اين امر ريشه در تناقضات
ذاتي جامعه طبقاتي دارد. برخلاف کوبا که در آن آموزش و بهداشت اموري اساسي
و بنيادي محسوب مي شوند براي دولت ايالات متحده، مسموم کردن اذهان جوانان
با تبليغات جنگ طلبانه از ارتقاي استانداردهاي آموزشي براي همگان اهميت
بيشتري دارد.
طرفداران بوش درصدد تقويت تحريم غيرقانوني و
غيراخلاقي کوبا هستند. دولت امريکا از طريق کميسيون حمايت از يک کوباي آزاد
پيش نويس خصوصي سازي تمام بخش هاي اقتصاد کوبا را که پس از انقلاب 1959 ملي
اعلام شد، تهيه کرده است.ملي کردن اين بخش ها براي کوبا بنيان هاي مادي
براي بدل شدن به الگوي ارائه خدمات آموزشي و بهداشتي در جهان را فراهم کرد
و به اين سبب جنبش وسيع مردمي بايد تلاش هاي بوش براي نابود کردن تمام اين
دستاوردها را متوقف کند.
منبع؛ Workers World |
