آشنایی بیشتر با جنبش ژان لوک ملانشون

معنی (جنبش)فرانسه نافرمان[1]

گرگوری بختاری – برگردان : هاتف رحمانی

کارزار انتخاباتی ملانشون در هفته های  اخیر چپ فرانسه را ، با اوج گیری جایگاه رقابتی در نظر سنجی ها و کشاندن ده ها هزار نفر به گردهم آیی ها دو باره جوان کرده است .

اما پس از شکست امروز او با فاصله اندک ، پرسش ها هنوز پا سفت می کنند. ملانشون چه چیزی را نمایندگی می کند؟ ریشه های فرانسه نا فرمان او در باره سیاست ها چه می گویند؟ و گام بعدی احتمالی آن کجاست ؟

گئورگی باختاری ، عضو مجمع تشکیلات چپ رادیکال ، که از کارزار ملانشون حمایت می کرد ، این پرسش ها را با آغاز از خروج ملانشون از حزب سوسیالیست در سال  2008 مورد بررسی قرار می دهد . 

مجله ژاکوبن

سرچشمه ها

ژان لوک ملانشون  مسیر سیاسی خود را از میانه دهه 1980 در ابتدا بعنوان عضو شورا ، سپس سناتور حزب سوسیالیست ، که رهبر جریان اقلیتی در جناح چپ حزب بود آغاز کرد. او در سال 2008 از نیروی برجسته سوسیال دموکراتیک فرانسه برای ایجاد حزب چپ(PG)  – که در آن زمان در چپ المان Die Linke تجسم یافته بود - گسست ، که در ادامه آن جبهه چپ  (FDG) را در اتحاد با حزب کمونیست فرانسه (PCF)  و چپ متحد(GU). ایجاد کرد .

خط سیر ملانشون به سمت چپ از همان آغاز با مخالفت او با سیاست های اجتماعی و اقتصادی اتحادیه اروپا ، بر اساس پیمان های ماورا لیبرالی و رهنمود های مورد حمایت حزب سوسیالیست مشخص شده بود . او در سال 2005  کارزار پیروزمند " نه" در رفراندوم پیمان قانون اساسی اروپا را هدایت کرد ، که در آن زمان بنام گرایش اقلیت خود و در مخالفت با رهبری حزب سوسیالیست فعالیت می کرد ، او اتحادی  را که در راس همه شامل حزب کمونیست فرانسه و اتحادیه انقلابی کمونیست ( اجداد حزب ضد سرمایه داری جدید امروز) بود تشکیل داد . آزمایشگاه سیاسی تاسیس شده از سوی این مبارزه به ملانشون کمک کرد تا باور کند که نیروی جدیدی خارج از حزب سوسیالیست، یعنی نیرویی با فراخواندن اکثریت ، و مطرح کردن یک خط چپگرای واقعی  می تواند موجودیت داشته باشد

در سال 2012 ژان لوک ملانشون نامزد جبهه چپ در انتخابات ریاست جمهوری بود . پس از کار زاری فعال و محبوب که در طی آن گرد هم آیی ها آزاد بسیاری به همایش  های بیش از ده ها هزار نفری تبدیل شد ، او 11 درصد آرا را کسب کرد . این امتیاز مایوس کننده ای در روشنای فعالیت رو به رشد کارزار او بود ، که در میان افرادی که در جنبش اجتماعی  مقاومت در برابر ریاست جمهوری نیکولاس سارکوزی مقاومت می کردند پژواک بزرگی یافت . 6 هفته بعد نمایندگان پارلمانی جبهه چپ زیادی هم برای مجلس انتخاب نشدند . ایده اجازه دادن به پیوستن مستقیم  افراد به جبهه چپ سریعا رها شد ، و سرمایه ساخته شده در طی کارزار ریاست جمهوری نهایتا بی استفاده ماند .

بی تحرکی  و عدم توافق های راهبردی مانع جبهه چپ شد ، به جهت آن که ملانشون از آغاز سخنگوی آن بود. ستیزه ها بین او و رهبری حزب کمونیست فرانسه بیشتر شد چون هر دو برای سرکردگی جبهه مبارزه می کردند. ملانشون مایل بود خود داری خود از مصالحه در داخل ساختار جمعی جبهه چپ برای اتخاذ تصمیم و اقدام  را  برپایه ای که مخالف  بر خورداری ممتد حزب کمونیست از اتحاد دولتی با حزب سوسیالیست در دور اول انتخابات محلی ، چیدمانی که به امید حفظ ماشین حزبی خود انجام دادند  توجیه نماید. هم زمان ، اتحادیه ها و جنبش های اجتماعی برای بسیج علیه رشته ای از یورش های تحمیل شده ( بر مستمری ها ، پیمان مسئولیت ، یا لایحه "رشد اقتصادی امانوئل ماکرون وزیر مالی) از سوی دولت سوسیالیست مبارزه می کردند .     

در فوریه 2016 ملانشون ، بدون مذاکره با شرکای جبهه چپ ، حزب کمونیست فرانسه و مجمع در این باره ، نامزدی خود را برای انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد . ملانشون در آن زمان ، شرکت در " مقدماتی چپ" مطرح شده از سوی حزب کمونیست فرانسه را رد کرد. در پیکر بندی های مختلف ، ایده مقدماتی همانندی هم از سوی شخصیت های جامعه مدنی مانند توماس پیکتی نا خشنود از ریاست جمهوری اولاند  ، و هم از سوی رهبری خود حزب سوسیالیست برای یافتن  ابزار مشروعیت شرکت دوباره رئیس جمهور موجود با وجود ضربه تاریخی در رتبه محبوبیت او در حال پیشرفت بود. ژان لوک ملانشون در ارائه برنامه "فرانسه نافرمان" خود در عمل نشان داد که اکنون تجربه جبهه چپ را تمام شده تلقی می کند

 

چرخشی پوپولیستی

روزنامه نگار ها از پایگاه حمایتی جدید برنامه او پرسیدند ، ملانشون جواب داد "اعتقادات راسخ ،  که مهم ترین امر است ، و شاید مردم فرانسه . ما نمی توانیم هیچ یک از آن چه را که من گفته ام مادامی که به پیمان های اروپایی گره خورده ایم عملی کنیم ."

در واقع ژان لوک ملانشون صریحا با الهام از نظریه های لاکلاو و چانتال موف – حامیان رسمی او- فورمول های قبلا استفاده شده از سوی پودوموس ، با تعریف "مردم علیه دولت" یا الیگارشی را پذیرفته است. پذیرش این رویکرد از جانب او آشکارا در کتاب هایی مانند "عصر مردم" یا " انتخاب شورش" تفسیر شده است . ملانشون دیگر از عبارت چپگرا ، که در نظر او از سوی پرونده حزب سوسیالیست در قدرت به فساد کشیده شده و برای افکار عمومی گسترده ای غیر جذاب است استفاده نمی کند. این گفتمان را هم او  ظاهرا در جایگاه سیاست مداری که بدون واسطه حزب سیاسی و ساختار تصمیم سازی آن – و نه حتی حزبی که او هنوز عضو آن است ، حزب چپ-  مستقیما با مردم صحبت می کند اتخاذ کرده است. او در عوض  ایجاد فرانسه  نا فرمان، جنبش جدیدی بدون ساختار انتخابی که واحد های پایه آن "گروه حامی" محلی پشتیبان نامزدی او هستند را ترجیح داده است .  

در ابتدا شهروندان به پیوستن به جنبش او در حمایت از کارزار انتخابات ریاست جمهوری ملانشون فرا خوانده شدند . پس از آن شانس مشارکت در نوشتن برنامه او ، به شکل همکاری بر خط (انلاین) مطرح شد ، که پس از آن گزینش و ترکیب شدند و بعد انتخاب نماینده های معرفی شده از سوی فرانسه نافرمان در انتخابات پارلمانی که اندکی پس از رقابت انتخابی انجام خواهد شد شرکت کردند . فرانسه  نافرمان همانند پودوموس  فرم "حزبی" را بعنوان شکلی  تاریخ مصرف گذشته و ناتوان از طرح چالش با بحران های جاری دموکراسی مورد انتقاد قرار می دهد .  ساختار باز و شل فرانسه  نافرمان  بعنوان عاملی که به صف بندی شهروندان ناراضی که دیگر به تن دادن به "طبقه سیاسی" که جمهوری پنجم فرانسه را اداره می کنند تمایلی ندارند کمک خواهد کرد حفظ شده است .    

اما پست های کلیدی متحرک و هدایت کننده کارزار فرانسه  نافرمان  به افراد نزدیک به ملانشون سپرده شده است ، در واقع تقریبا تمام آن ها عضو های حزب چپ هستند . امروز حدود 400.000 نفر بیانیه بر خط حمایتی را امضا رده اند . نامزد در مجموع  به 125.000 نفر دست اندر کار در گرو های حامی  نیاز دارد . احتمالا حدود 15.000   رزمنده وجود دارند که فعالانه بعنوان بخشی از فرانسه  نافرمان در حال  کارزار انتخاباتی هستند.  

گسست و نوسازی

برنامه "آینده مشترک" در اکتبر 2016در یک مجمع 1.000 نفری، یعنی با حضور دو سوم کسانی که با قرعه کشی انتخاب شده بودند تصویب شد . هدف اعلام شده  در بر دارنده نافرمانی  جدید در نوشتن این برنامه آن را _ به اندازه کافی منطقی- از نفوذ برنامه 2012 جبهه چپ بودن  و نیز تز حزب چپ در باره اکوسوسیالیسم و راهبرد "برنامه ب" اتحادیه اروپا باز نداشته بود . خارج از تمام اقدام ها ،4  ایده  اصلی به ویژه با قدرت در سرتاسر شبکه های ارتباطی این کارزار یعنی  گذار به جمهوری ششم ، گسست از پیمان های اروپایی ، برنامه ریزی اکولوژیکی ، و استقلال  بیشتر برای سیاست خارجی فرانسه مطرح  می شود.   

فرانسه نافرمان  به " لغو سلطنت ریاست جمهوری " ، به چالش کشیدن نقش رئیس جمهور ونیز به چالش کشیدن مجلس سنا فرا می خواند . برنامه فراخوان مجلس موسسان بر مبنای انتخاب ملانشون بعنوان رئیس جمهور را مطرح می سازد . این می تواند رخ داد بنیان گذاری جمهوری ششم باشد .بعد از اتمام کار نوشتن قانون اساسی جدید حقوق عمومی کامل می شود ،و او پس از آن بعنوان رئیس جمهور کناره گیری و انتخابات مجلس جدید را فرا می خواند .  

برنامه به "برنامه ب" برای اتحادیه اروپا نیز ، در صورتی که برنامه الف (اتحادیه اروپا) – یعنی تضمین تصویب پیمان های جدید اروپایی ، بر مبنای بنیان های  دموکراتیک اجتماعی و اکولوژیک اتحادیه اروپا –شکست بخورد فرا می خواند. ملانشون می گوید که او از شکست سیریزا در قدرت در یونان نتایجی کسب کرده است ، و می گوید برای استفاده از تمام ابزار ها ی فشار قابل دسترس برای کشوری مانند فرانسه – ششمین قدرت اقتصادی برجسته جهان – برای گسست از سیاست های بودجه ریاضتی اروپا ، تجارت آزاد و نابود کردن خدمات عمومی آماده است . این امر به ویژه می تواند با زنده کردن کنترل سرمایه و بررسی کالا ها در مرزها سروکار داشته ، و ضرورت آن را اثبات نماید . او به شدت با امضا موافقت نامه تجاری جامع اتحادیه اروپا – کانادا  CETA و موافقت نامه تجارت آزاد ماورای پاسفیک TAFTA مورد حمایت کمیسیون اروپایی مخالف است .

فرانسه نافرمان از یک مدل اجتماعی اکولوژیکی پایدار دفاع می کند ، یعنی عدم بهره برداری از طبیعت بیش از آن چه قادر به باز تولید آن است ، و عدم تولید بیشتر از آن چه طبیعت می تواند تحمل کند. این " قانون سبز" بر اساس گذار اکولوژیکی که ملانشون از کار بست آن دفاع می کند ، که در قانون اساسی جدید نیز باید نوشته شود. آن (قانون) در بین چیز های دیگر به گسست از انرژی هسته ای و کربن بنیاد ،و تعیین هدف 100 درصد انرژی تجدید پذیر تا 2050 اشاره می کند.  

آن برنامه، با ملاحظه فرمانبرداری کشور از قدرت های خارجی، از استقلال دیپلماتیک و نظامی فرانسه دفاع می کند. این سیاست می تواند از طریق ترک ناتو و پایان دادن به حمایت دائمی دولت های متوالی فرانسه از دخالت های یک جانبه امریکا عملی شود. برنامه پایان دادن به موافقت نامه ها با سلاطین نفتی خلیج (فارس) را نیز هدف گرفته است. به موازات آن ، این سیاست می تواند دست اندر کار ساختن اتحاد جهانی همراه با کشورهای بریکس باشد .  

کارزار پیشرفت ها ،  به اندازه کافی خوب برای نتفلیکس[2]

آغاز کارزار به نوعی کند بود. اولین ماه ها به گردهم آیی های طولانی خیابانی علیه لویی تراوایل (اصلاح قانوون کار- مترجم) مربوط بود که از ماه مارس تا ژوئن 2016 با اعتصاب ها  و اعتراض های قابل توجه با جنبش نوت دبوت [3] متحد شد . این آخری آشکارا نوری بر بحران دموکراتیک و نهادی در فرانسه تاباند.  زمانی که ، در اواخر پاییز ، شکست این بسیج قابل لمس شده بود ، بخش معینی از کارگران فعال در این مبارزه ، حداقل به طور عادی ، توجه به ملاحظه فرانسه  نافرمان به نوعی از گسترش سیاسی اعتراض خود را  آغاز کردند .  

اما نامزدی ژان لوک ملانشون  نیروهای متحد با (جناح)چپ حزب سوسیالیست  را به مبارزه کشاند. شرکای جبهه چپ او اعلان نامزدی او ، یا در واقع سازوکار کارزار او را ، که تنها نقش مشورتی به حزب های متعهد می داد – باز داشتن  رهبری آن ها از قدرت شکل دادن به برنامه او و خطی که مطرح می کرد -  درک نمی کردند. ونیز این شیوه عمل ضد ائتلافی ، برخی از حکایت های  از نظر سیاسی  گیج کننده رسانه ای او نیز برای حزب کمونیست فرانسه و مجمع نقطه تحول بود. برای مثال ، وقتی که او از کارگران  جدای " رباینده نان " فرانسوی ها  در رابطه با مهاجرها  صحبت می کرد ، وقتی اولین فکری که توضیح داد آن بود که ، در رابطه با جنگ در سوریه او " هرگز در کنار آزادی جابجایی " نبوده است ،و بشار اسد را شیطان کوچکی رو در رو با داعش می بیند ، یا در رابطه با خود داری  از به رسمیت شناختن موجودیت امپریالیسم روسی ، که خود آن در این  ستیزه  عمل می کند.   با وجود ادعاهای مکرر تدافعی او – که ترکیبی از واکنشی بود که این  استدلال ها و مواضع او در راستای آسیب زدن به او بدنمایی شده بودند- نمی توانیم  این استدلال را که ژان لوک ملانشون برای به  کار بستن کد هایی که  قادر به جلب توجه رای دهنده های فریب خورده سر در گم یا با خود داری از رای دادن و یا رای دادن به جبهه ملی تلاش کرده است کاملا نا دیده بگیریم .      

در اواخر پاییز 2016 ، زمانی که هیچ بدیل وحدتی در افق وجود نداشت ، حزب کمونیست فرانسه و مجمع نهایتا حمایت خود را ، البته بدون پیوستن به جنبش فرانسه نافرمان از ژان لوک ملانشون اعلام کردند. پس از اعلام غافلگیر کننده رئیس جمهور اولاند که دوباره در انتخابات شرکت نخواهد کرد، بحث های سیاسی بر(برگزاری انتخابات) "مقدماتی چپ" متمرکز شد . ملانشون ، با وجود آن که رهبری حزب سوسیالیست بارها از او دعوت به شرکت ( در این رقابت ها) کرد ، اما تصمیم گرفت این رقابت را تحریم کند . بیش از دو میلیون نفر رای دادند، در دور دوم به صورت غیر منتظره ای اکثریت به بنوا هامون رای دادند ، و به این ترتیب مانوئل والس ، نخست وزیر سابق و نامزد مطلوب را حذف کردند. اوضاع چنان بود که ، با پیروزی چپ ترین جریان حزب بر فردی ( والس)  که خود را نماد گرایش لیبرال تر ، اقتدارگراتر و امنیتی گراتر می دانست ، و بهترین تجسم سابقه مصیبت آمیزی بود که حزب در طی دوره ریاست جمهوری جاری ایجاد کرده بود ما شاهد انتقام پایگاه انتخاباتی از حزب سوسیالیست بودیم.   

در این جا با سقوط رای ملانشون در نظر سنجی ها برای اولین بار به زیر 10 درصد دوران دشواری آغاز شد . درخواست های زیادی برای اتحاد و درخواست های دیگری در دعوت از او به صف آرایی پشت هامون در راستای اجازه دادن به پیروزی چپ وجود داشت. در واقع، کارزار فرانسه نافرمان برای مبارزه با اولاند ، فراخواندن حوزه های رای گیری به تنبیه  سابقه او با رای دادن به ملانشون طراحی شده بود. این امر که اکنون به جای اولاند با هامون مواجه بود، که خود را خط منتقد دوران ریاست جمهوری اولاند نشان می داد، وقت زیادی از او گرفت. نامزد سوسیالیست قابلیت بیشتری از خود برای نماد پردازی از اتحاد چپ نشان می داد چون در برابر نامزد سبز ها یانیک جادو هم پیروز شد .  

ملانشون با رد هر بحث یا مقابله علنی با هامون بر سر عرصه های همگرایی و عدم توافق ، در نهایت پیمان غیر تهاجمی را با نامزد سوسیالیست مهر کرد . اما، دو عامل – یکی خارج از ستاد انتخاباتی او ، و دیگری داخلی- به او اجازه داد تا از این دوران دشوار عبور کند، و از دشواری های راهکاری خود در برابر نامزد سوسیالیست که به حاشیه ای شدن قطعی در رقابت ریاست جمهوری منجر می شد اجتناب کند. عامل اول فشار با نامزدی امانوئل ماکرون –وزیر دارایی سابق اولاند – بر نامزد رسمی حزب سوسیالیست وارد شده بود. اعلام صف کشیدن کادرهای برجسته حزب سوسیالیست پشت ماکرون چند برابر شد ، تا جایی که امانوئل والس آشکارا اعلام کرد که برای منحل کردن جدایی چپ / راست (در حزب)  باید به این نامزد نئو لیبرال بیشتر از هامون رای دهیم . به این ترتیب  این اقدام آخری کم و کمتر قادر به تقویت حزب سوسیالیست به نظر می رسید که اکثریتی از ماشین حزبی آن به صورت واقعی از نماینده آن حمایت نمی کند. این برای کسی که ادعا می کند باید کل چپ گرد هم آیند مشکل است . 

به موازات این اقدام ، راهبرد رسانه فرانسه نافرمان  بیرون آمدن را آغاز کرد. سوفیا کیکرو مسئول شبکه های ارتباطی آن می گوید که از ستاد های انتخاباتی پودوموس و برنی ساندرز، دو کارزاری که او آن ها را دست اول می بیند درس گرفته است . او ملانشون را به به گردش در آوردن رسانه های بزرگ سنتی و مسلط شدن به شبکه  وب ، و تبدیل شدن به بزرگترین نامزد  با حضور انلاین تشویق کرد. او تا کنون از طریق کانال یوتیوپ یا حساب های فیسبوک و توئیتر خود دارای بیشترین دنبال کننده است . او فرهنگ غیر عادی را در راستای حفظ حمایت شبکه بسیار فعالی از فعالین سایبری و به طور کلی جوانان انتخاب کرد : ابتکارات در فوروم  jeuxvideos.com ، نمایش های بر خط تلویزیونی ، "همایش های سه بعدی" خود ، نسخه کارتونی از برنامه خود ، و همین اواخر ، ایجاد بازی ویدیوئیی بر خط نبرد مالی ، که خود او قهرمان آن است. این روش  بسیار موثر بوده است که امروز ملانشون جایگاه برجسته ای را در توجه انتخاباتی جوانان حفظ می کند ، و ماری لوپن را با 29 درصد حمایت در میان هیجده تا بیست و چهار ساله ها  پس می زند .   

پیشرفت جاری ملانشون در دو مرحله عملی شد ، که هر کدام از آن ها به دو مناظره تلویزیونی در آخر مارس و اوایل آوریل مربوط است که نامزدهای مختلف را رو در روی هم قرار داد. اولین مناظره تنها چند روز پس از تظاهرات فرانسه نافرمان برای جمهوری ششم  انجام شد ، که  روی هم رفته بنا به گفته سازمان دهنده ها 120.000 نفر (و در هر حال حداقل 70.000 نفر) را به دنبال راهپیمایی در قلعه باستیل  گرد هم آورد. در مناظره تلویزیونی ملانشون با اعتماد به نفس بیشتری نسبت به هامون ، یا در واقع نسبت به هر یک از نامزد ها ظاهر شد . این لحظه ای بود که نامزد حزب سوسیالیست نزول را آغاز کرد، و آن نزول پس از دومین دور مناظره تایید شد . حمله های ماهرانه و تند از سوی نامزد های چپ افراطی ناتالی ارتود( از رزم کارگران) و فیلیپ پوتون ( از حزب ضد سرمایه داری جدید) علیه فرانسیس فالون محافظه کار دست راستی و ماری لوپن جبهه ملی – هر دو آن ها با اتهام تقلب تحت فشار بودند- و نیز ماکرون – متهم به نداشتن تصوری از تجربه هر روزه کارگران – به ملانشون که بر عامل نو سازی برنامه خود متمرکز شد کمک کرد. 

او از مناظره بعنوان موثرترین رای چپگرا در میان تمام " نامزدهای بزرگ" خارج شد . حتی فراتر از چپ ، از نیروی جذابیت معینی در بین رای دهنده های راستگرای پیشین برخوردار است که شیفته درستی و فراخوان او به انفصال کامل (از سیستم حاکم) شده اند که بعنوان وعده پایان دادن به سامانه ای که امروز تنها به "طبقه سیاسی" و "الیگارشی " سود می رساند تفسیر می شوند . از این رو درست چند روز قبل از انتخابات او خود را در نظر سنجی ها در جایگاه سوم برابر با فیلون  یافت . به این ترتیب ، بر خلاف تمام انتظارها احتمال رسیدن ملانشون به دور دوم – و حتی برنده شدن نهایی در برابر لو پن – مطرح شد.  

آینده برای فرانسه نافرمان  کجاست ؟

این واقعیت که نامزدی از چپ رادیکال توانسته است بعنوان " درمان " حل در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه ظاهر شود پرسش های بیشتری را مطرح می کند. سطح ستیزه های اجتماعی و بسیج در فرانسه با آن چه یونان و اسپانیا در سال های اخیر شاهد آن بوده اند قابل مقایسه نیست . بعلاوه ، پویایی ستاد انتخاباتی فرانسه نافرمان خیلی قوی تر از آن چه ستاد جبهه چپ در سال 2012 بود نیست . خشکی ساختار سازمانی آن – که غیر دموکراتیک نیز هست- در برابر همگرایی دیگر جریان های سیاسی ونیز در برابر تعهد لایه های مبارز برآمده از جنبش های اجتماعی و اتحادیه ای یک مانع است .   

این محدودیت اما بخشی با تاثیر ستاد تهاجمی که بر خط به حرکت در آمده بود جبران شد. به علاوه ، بی اهمیت شمردن چپ سنتی و گفتمان مبارزه طبقاتی به طرف داری از دلالت های بسیار مبهم و تاری مانند "مردم" پاسخ مشکوکی به اتصال سیاسی جاری است ، که در آن اکثریت جمعیت فرانسه فاقد گرایش سیاسی است ، بدون شک فرآیند برگشت ناپذیر بیگانگی از حزب های حاکم قدیمی را درگیر می سازد . اما این پاسخی است که می تواند – حداقل در شرایط انتخابات –در برابر نامزدهای دیگر که هر کدام ضعف های عظیمی دارند و بخش قابل توجهی از حوزه ها را دفع می کنند پیروزی ببار آورد.  در مقابل ، تا اینجا ژان لوک ملانشون تفرقه انداز اخیرا شخصیت آموزگار و پدر بنیانگذار بالقوه یک رژیم جدید کمتر نامتعادل ، اما  بیشتر قابل اعتماد را اختیار کرده است . طبقه حاکم با این شکل تحمیق نشده و ساختن کارزار رسانه ای سیاه نمایی علیه نامزد فرانسه نافرمان را آغاز کرده اند .    

از زمان بالا رفتن رتبه او در نظر سنجی ها ، گفتمان او در باره مهاجرت به صورت قابل ملاحظه ای بهبود یافته است ( پیشنهاد اقدام های تنظیم جمعی ، و یک دقیقه سکوت برای هزاران مهاجر کشته شده در همایش مارسی ). آیا او موضع بنو هامون را ، که انتخابات مقدماتی را بر پایه گفتمانی که آشکارا برای خوش آمد گویی به مهاجر ها مطلوب بود برنده شد در نظر گرفته است ؟ آیا تشویق شده بود ،  که دیگر با موفقیت های لوپن که او را وادار به مسکوت گذاشتن موضع خود در این رابطه می کرد به زحمت نیفتد؟ حتی موضع او در باره سوریه – در عین غامض باقی ماندن – اکنون جنبه های متمایز تر و متعادل تری را می پذیرد . البته ، هنوز مسائل بسیاری ، در رابطه با  آغاز به فعالیت  فرانسه نافرمان با خط شونیسم اجتماعی ، در رابطه با نا بینایی آن نسبت به امپریالیسم فرانسه ، و ناتوانی برای تفکر در باره جایگاه ساکنان خارجی در این کشور در رابطه با پروژه یکسان سازگرای  ایدئولوژی سنتی جمهوری خواهی ، که خود  فرانسه را تجسم  عام گرایی  می بیند  وجود دارد.      

راهبرد تغییر اجتماعی از راه انقلابی در صندوق رای جای شک بسیاری باقی می گذارد . ما می توانیم واکنش خشنی را از سوی بورژوازی برای حفظ قدرت و امتیاز خود چشم انتظار باشیم . اما در بستر کنونی ، امید گامی به پیش  که از کسب قدرت فرانسه  نافرمان  می تواند حاصل شود ، و احتمال آن که دوره ای از رادیکالزه کردن را به دنبال داشته باشد ، برای مجهز کردن توده ها بهتر از هر هشدار انتزاعی خائنان آینده به نظر می رسد که  امکان  دارد از ملانشون زمانی که رئیس جمهور منتخب است ناشی شود .