درداخل مغاک
جنگ عربستان
سعودی در یمن
میشل هورتون – برگردان : هاتف رحمانی
شاه عبدالعزیز ابن سعود بنیانگذار عربستان سعودی ،که درسال 1953 در گذشت،
نه خیلی پیش تر نیتی را که در سر داشت بیان کرد :« خیر یا شر برای ما از
یمن می آید » . با آغاز حمله هوایی بر هدف هایی در یمن ، به صورت فزاینده
ای احتمال دارد که آخرین بخش پیشگویی او به حقیقت پیوندد . هیچ خیر – و
قطعا هیچ چیز قاطعی – از" عملیات توفان قاطع" تحت هدایت عربستان حاصل
نخواهد شد .
دخالت عربستان در یمن – همراه با دخالت پادشاهی 2011 در بحرین – عزیمت مهمی
از یک سیاست خارجی را که به صورت تاریخی با احتیاط ، بیزاری ، و دل گرمی به
نایب ها منش نمایی شده بود بر جسته می کند. در بحرین ، تلاش عربستان سعودی
برای سرکوب قیام تحت هدایت شیعه موفق بود . هر چند ، یمن نمی تواند خیلی از
بحرین ، که ملت خردی با زمین هموارو ملتی غیر مسلح است متفاوت تر باشد .
بر عکس ، یمن یکی از مسلح ترین مردم کره زمین ، زمینی که رویای هر رزمنده
چریکی آست ، و دو هزار سال تاریخ مقاومت و رد متجاوزان را دارد .
در آخر سال 2009 ، عربستان سعودی کارزاری آرام اما مجهزی را علیه حوثی ها
،که به بخش زیدی اسلام شیعی تعلق دارند به راه انداخت . در ان زمان حوثی ها
در ششمین – و ان چه ثابت شد اخرین باشد- جنگ خود با دولت علی عبدالله صالح
رئیس جمهور یمن قفل شده بودند . در پاسخ به حمله ای از سوی حوثی ها به گارد
مرزی عربستان سعودی ،دولت عربستان عملیات علیه حوثی ها را آغاز کرد
.عربستان عنصر هایی از ارتش ، نیروهای ویژه و نیروی هوایی را به کار گرفت .
کارزار به مصیبتی برای عربستان تبدیل شد وبه تجدید نظر در سطح عالی در
آمادگی ارتششان منجر گشت . حوثی ها که در ان زمان تجهیزات ضعیفی داشتند و
با مبارزه علیه نیروهای یمنی و سعودی مواجه بودند ، دستگیری حداقل یک سرباز
از نخبه های نیروهای ویژه عذبستان و نیز تجهیزات تخصصی را برنامه ریزی
کردند . در طی زمان 2009 و 2010 ،حوثی ها بی وقفه هم با نیروهای یمن وهم با
نیروهای سعودی مبارزه کردند .
به دنبال 2010 و در سایه انقلاب 2011 که به استفای رئیس جمهور صالح و
انتصاب عبد ربوه منصور هادی معاون اول اوبه ریاست جمهوری شد ، حوثی ها
پایگاه خود را درباریکه بزرگی از یمن شمالی مستحکم کردند . حوثی ها سرزمین
تحت کنترل خود را با ایجاد اتحاد با قبیله ها واقوام بانفوذ و با لیاقت
نیرویی نسبتا منظم و نیروی رزمنده توانا گسترش دادند . هر چند ، انتصاب بی
ثمر رئیس جمهوری هادی حوثی ها را به گسترش شدید قادر ساخت .
ابو ربوه منصور ال هادی از سوی رئیس جمهور ماکیاولی پیشین یمن بعنوان معاون
خود به یک دلیل انتخاب شد : هادی هیچ پایگاه واقعی قدرتی در یمن ندارد و
بنا بر این هر گز نمی تواند تهدیدی برای صالح یا خانواده او باشد . هادی
اهل یمن جنوبی است ، که ملتی مستقل بود ، و خواستاد وحدت دوباره بود .
بسیاری از یمن جنوبی ها هنوز هادی را کسی می دانند که با صالح و شمال علیه
جنوب در جنگ داخلی1994 بعنوان خائن همدستی کرد . هم زمان ، بهعنوان یک
جنوبی ، هادی نفوذ کم یا اصلا نفوذی دربین قبیله های قدرتمند شمالی نداشت .
هادی برای معاونت ریاست جمهوری از سوی مردی که مایل بود ریاست جمهوری را به
پسر خود واگذارد انتخاب درخشانی بود .
اکنون ، دولت عربستان سعودی ، همراه با شرکای کشورهای خلیج (فارس) خود ،
مصر ، سودان ، مراکش ، واردن ظاهرا "عملیات توفان قاطع " را برای دوباره
گماری هادی که از یمن به عربستان سعودی گریخته است به راه انداخته است .
بند کمتر روشن کارزار نظامی در یمن دوباره گماری دولت تحت هدایت هادی و نه
وادارکردن حوثی ها به زمین گذاشتن اسلحه و مذاکره است . احتمال دست یابی به
این هدف ها بعید است . بیشتر از خراب کردن حمایت از حوثی ها ، اقدام های
عربستان و شرکای آن در یمن ممکن است در کوتاه مدت حمایت از حوثی ها و صالح
رئیس جمهور پیشین که اکنون ظاهرا با حوثی ها متحد شده است تقویت نماید .
بسیاری از یمنی ها علاقمند به خانه سعود نیستند و یمنی ها بسیاری وجود
دارند که هنوز دخالت خون بار وفاجعه امیز مصر در سال های 1962-67 را که به
قیمت زندگی بیست هزار سرباز مصری و هزارها رزمنده یمنی و غیر نظامی ها شد
به یاد دارند .
"عملیات توفان قاطع" تضمین خواهد کرد که یمن به بیشتر به جاده جنگ داخلی
کشانده شود ، که سازمان های اسلام گرای رادیکال مانند القاعده یمن در شبه
جزیره عرب و اکنون دولت اسلامی (دشمن قسم خورده حوثی ها و تمام مسلمان های
شیعه ) شکوفا شوند ، که پی آمد ان یک بحران انسانی است . بیش از نیمی از
کودکان یمنی از سوء تغذیه رنج می برند وطبق گزارش دفتر سازمان ملل برای
هماهنگی امور انسانی ، 61 درصد از جمعیت 24 میلیونی یمن نیازمند کمک های
بشر دوستانه اند . با آغاز" عملیات توفان قاطع" قیمت مواد غذایی ، که پیش
از این به خاطر نزول ریال یمنی افزایش یافته بود ، سیر صعودی گرفته است از
این رو یمنی ها – غیر از تعداد اندکی که از عهده آن بر می آیند- برای آن چه
در طی ماه ها جنگ می تواند رخ دهد آماده می شوند .تنها چیزی که سریع تر از
مواد غذایی افزایش قیمت می یابد مهمات واسحله است . اکثر خانواده های یمنی
در شمال حداقل یک
AK-47
دارند و بسیاری از خانوده ها و قبیله ها سلاح هایی را انبار می کنند که
آرپی جی ها و نارنجک ها را شامل می شود .
اگر عربستان سعودی وشرکا ، به ویژه مصری ها ، قدم بعدی را بردارند و تجاوز
زمینی را اغاز کنند ، نیروهای آن ها احتمالا با مقاومت تخریب کننده هم حوثی
ها وهم متحدهای جدیدی که آن ها مطمئن هستند در نتیجه دخالت جذب می کنند رو
در رو خواهد شد . برای حفظ استحکامات شمال غرب یمن ، ترانه ها و شعر هایی
در باره آن که یمنی ها چه بلایی بر سر ترک ها ، که به یمن تجاوز کردند ودر
مطیع ساختن آن ها شکست خوردند ودر خون خود شنا کردند ، هنوز خوانده می شود
و توسط نوادگان مردانی که ترک ها وپس از آن مصری هارا شکست دادند سینه به
سینه نقل می شود . ارتش سعودی برای هر اقدامی پشت اقدام محدودی در یمن
دارای آمادگی نیست . شریک مصری آن ها به همان شکل نا آماده اند و در حال
حاضر در حال مبارزه برای جلوگیری از شورشی رشد یابنده در صحرای سینا هستند
.
تجاوز زمینی هزارها سرباز سعودی را برای آن چه که می تواند ماه ها یا حتی
سال ها طول بکشد حبس کند ، آن هم زمانی که پادشاهی باید نگران دولت اسلامی
در مرزهای شمالی خود باشد . ارزش یاد آوری دارد که ارتش سعودی سربازهای
مشروط بزرگی را استخدام می کند که از نظر قومی یمنی هستند . این پرسشی
اشکار است که وقتی به این سربازها دستور داده شود هم وطنان خود را بکشند چه
رفتاری ممکن است داشته باشند . همان زمان که آن ها درگیر با چیزی که بدون
شک جنگی طولانی وخونبار خواهد بود هستند ، دولت سعودی ناچار به اداره کردن
ده ها هزار آواره عبور کرده از مرزهای جنوبی خود با یمن خواهد شد .
اقدام نظامی در یمن می تواند به درستی خانه سعود را وارد مغاکی سازد که
شاید شاه عبدالعزیز ابن سعود پیش از اعلام هشدار پیامبرانه خود در مغز خود
داشت .
میچل هورتون نویسنده وتحلیل گر خاورمیانه است .
مطلب
را به بالاترین بفرستید:
مطلب را به آزادگی بفرستید:
بازگشت به صفحه نخست
