جنگ طولانی
دیگری در راه است
بیتردید، حملات آمریکا به آنچه داعیان داعش آن را «خلافت اسلامی»
میخوانند، نقش نظامی آمریکا را در منطقه افزایش خواهد داد؛ اما آیا مسیری
که انتخاب کردهاند میتواند به همین سرعت به پیروزی برسد؟
روز23سپتامبر بود که حملات موشکی و هوایی آمریکا به مواضع مجاهدینی که خود
را داعیهداران داعش میخوانند آن هم فقط بهمدت چندساعت بعد از اینکه
ششهفته پیش مواضع مشابه داعش در عراق بمباران شد، خاک سوریه را هدف قرار
داد. البته حمله آمریکا به سوریه طریق دیگری را دنبال کرده و ویژگی شاخص
آن، ائتلاف غیرمعمول نظامی پنجکشور عربی آن هم نهفقط در پیوستن و کمک به
برنامه حملات، بلکه چیزی فراتر از ائتلاف برای کشورهای عربی متحد آمریکا در
منطقه خاورمیانه مدنظرشان است. کشورهای عربی با این همراهی خود توانستند
آمریکا را در کارزار با سوریه شادمان سازند، که درواقع با این اقدام خود
هدیهای را به اوباما دادند که اوباما سهسال بود برای آن تلاش بیوقفهای
از خود نشان داده بود. بنابراین ناظران پیشبینی میکنند همراهی خاص حوزه
عربی با آمریکا در حمله به سوریه میتواند آغازگر حلقه جدیدی از استراتژی
آمریکا در خاورمیانه باشد؛ از طرفی شکست داعش مدتزمان بسیاری طول خواهد
کشید.
وقتی اوباما روز10سپتامبر با قاطعیت اعلام کرد که داعشیها را نابود خواهد
کرد، شاید کمتر انتظار میرفت که این طرح به این سرعت و اینچنین انجام
پذیرد؛ هرچند اجرای برنامه ائتلاف نیز زمانبر خواهد بود. دوهفته بعد بود که
عربستانسعودی، اردن، بحرین و امارات در این ائتلاف و حمله به سوریه شرکت و
کمک زیادی به انجام پروازهای جنگندههای (اف-16) آمریکا کردند. البته کشور
قطر هم در ارایه امکانات لجستیکی به آمریکا کم کاری نکرد.
طی عملیات هوایی حداقل 12بار به مواضع مختلف داعش که بیشتر در اطراف منطقه
رقعه (سال گذشته تحتکنترل مجاهدین بود) رخ داد، اهداف داعش بمباران شد؛
این مواضع شامل مراکز فرماندهی، مرکز امور مالی، مقر آموزش نظامی، انبار
مهمات و امکانات لجستیکی بود. در کنار عملیات هوایی جنگندهها، پرتاب
هشتموشک از جانب ارتش آمریکا به مواضع گروه جهادی «خراسان» در نزدیکی شهر
حلب سوریه بود. روز24سپتامبر، پنجنوبت حمله هوایی جنگندههای آمریکایی در
منطقه مرزی بین سوریه و عراق روی داد. گفته میشود مواضع این گروه در منطقه
«عینالعرب» (کوبانی)در نقطه مرزی سوریه (که در سال2014 بهعنوان مرکز
اداری کردستان سوریه شناخته شد) در نزدیکی ترکیه مورد اصابت موشکها قرار
گرفت. یکی از اهداف انتخاب این منطقه از طرف آمریکا چه بسا به این دلیل بود
که کردهای سوری از خطر حملات داعش در امان باشند. پیشبینی شده که اگر داعش
قصد گرفتن این منطقه را داشته باشد، اینگونه حملات میتواند نوعی پیروزی
بهشمار آید. رهبران احزاب جمهوریخواه و دموکرات در واشنگتن، حمایت قاطعانه
حزبی خود را از این حملات باوجود اینکه خلاف مقررات حزبیشان بود، اعلام
کردند. زیرا درست همین سال گذشته بود که اوباما نتوانست اجازه قانونی کنگره
را برای حمله هوایی به خاک سوریه البته به بهانه ادعای استفاده سوریه از
سلاح شیمیایی پیدا کند. اکنون داعش تهدیدی جدی برای منافع آمریکا (نقش بارز
تبلیغات اینترنتی داعش در نمایش سربریدن دو روزنامهنگار آمریکایی و یکنفر
بریتانیایی) محسوب میشود. بررسیها نشان میدهد هرچند ادعای آمریکا در
ائتلاف کشورها، برای برنامه حمله در خاورمیانه است اما این روحیه عمق و
ریشه بسیار ضعیفی دارد. چراکه معلوم نیست ائتلاف حاصله بتواند ثبات سیاسی
را در خاورمیانه ایجاد و مداوم کند و چهبسا ماموریت آمریکا در «عملیات
ضدتروریستی» با تاثیرگذاری بر افکارعمومی آمریکا مواجه شود. اوباما برنامه
خود را شفاف نکرده چراکه از یک طرف اعلام کرده داعش اصلیترین ماموریت است
که مردم خاورمیانه را با تهدیدی جدی روبهرو کرده و از جانب دیگر ادعا دارد
که «این تنها جنگ آمریکا نیست.» بلکه تصمیم کلی رهبری در آمریکاست که
بتواند با حمله به مواضع تروریسم، مردم را در مناطق مختلف جهان از خطر نجات
دهد. برای همین از عبارت «شبکه مرگ» برای توصیف داعش استفاده میکند.
برای نمونه، عملیات هوایی علیه گروه وابسته به القاعده «خراسان» ادعای او
را در برقراری امنیت منطقه دچار شکوتردید میکند. یکی از اشتباهات
تاکتیکی آمریکا در برنامهریزی حمله به خاک سوریه به بهانه سرکوبی مواضع
داعش، غفلت از همسویی دولت سوریه در دشمنی با داعش است که البته این اتفاق
در اوضاع سیاسی داخلی سوریه مشخص است. در این میان، برخی خبرهای ضدونقیض از
دخالت سوریه در حرکات گروهک «خراسان» حکایت داشته یا اینکه حملات به مواضع
«خراسان» در منطقه «کوبانی» را کار حکومت سوریه تبلیغ میکنند که هر دو
ادعا، دسیسهای آمریکایی است. آمریکا ادعا کرده که در این حملات هیچگونه
تعامل و هماهنگی (نظامی) با سوریه نداشته و فقط موضوع را به دیپلماتهای
سوری در سازمانملل اطلاع داده است. از طرفی، ادعای آمریکا مبنی براینکه
عملیات نظامی در خاک سوریه منطبق با مصوبات شورای امنیت است، فریبی بیش
نیست.
سفیر آمریکا در سازمانملل به دبیرکل این سازمان اعلام کرده که عراق از
آمریکا درخواست کمک کرده تا در برابر عملیات تروریستی داعش که از خاک سوریه
برای حمله به عراق استفاده میکند و اینکه سوریه امکان چنین حمایتی را
ندارد، امنیت لازم را داشته باشد بنابراین چنین گفتاری، بهانهای برای
حملات اخیر علیه سوریه است. چنین فریبکاریای پیش از این نیز توسط آمریکا
اتفاق افتاده بود و در حملات هوایی گذشته علیه اهداف نظامی در کشورهای یمن،
سومالی و پاکستان همین روش را به کار برده است. بهنظر میرسد دبیرکل
سازمانملل دلیل سفیر آمریکایی را پذیرفته باشد. برخی از آن 40کشوری که به
نوعی از حمله آمریکا به سوریه حمایت کردهاند، هنوز آرزو دارند که موضوع به
شورای امنیت برای نتیجه نهایی ارایه شود اما، با توجه به سیاست اخیر روسیه
در قبال بحران سیاسی اوکراین، تحقق چنین امری بسیار بعید است.
ترکیه دیگر متحد آمریکا که در ابتدا با همکاری در حمله موافق نبود اما گویی
تصمیم خود را تغییر داده؛ در 11سپتامبر، برخلاف کشورهای عربی با ائتلاف
موافق نبود؛ رییسجمهور ترکیه، خواستار آزادی 46تبعه ترکیای شد که گروگان
داعش در موصل عراق بودند. بلافاصله این افراد در20سپتامبر آزاد شدند البته
شایعه این بود که آزادی آنها در قبال آزادکردن نیروهای اسیر داعشی بوده و
یا بدتر از آن اینکه حمله جدید داعشیها علیه کردهای سوریه در منطقه
«کوبانی» ظنوگمان کردها را بالابرده که گویی ترکها آنها را مورد معامله
قرار دادهاند. البته باید گفت که آمریکا به یکموفقیت دست یافت؛ چراکه از
حمایت بالای برخی کشورهای عربی برخوردار شد؛ حاکمان سعودی حتی تبلیغات
زیادی درمورد خلبانان خود در این ائتلاف داشتند. پادشاه اردن نیز بیتعارف
و بیپرده اعلام کرد که این جنگی مهم علیه دشمنان است.
در این میان، نقش ایران پیچیده بهنظر میرسد؛ ایران هم حکومت عراق را
حمایت میکند و هم دخالت نظامی آمریکا در خاورمیانه را محکوم میکند. حکومت
عراق مورد حمایت آمریکاست و پیچیدگی موضع ایران از همین قضیه است. اما
مباحثی هم در جریان مذاکرات هستهای از جانب ایران مبنی بر ضرورت مقابله با
داعش مطرح شد. از سوی دیگر، پنتاگون هم اعلام کرده که اوباما قصد دارد که
قدرت نظامی کشورش از «نفوذ ژئوپلیتیکی» لازم در منطقه و جهان برخوردار شود
تا موازنه قدرت در جهان همچنان حفظ شود. با این حال، آزمون این امر دشوار
برای آمریکا بسیار صعبالعبور خواهد بود.
*منبع: اکونومیست
لینک خبر : http://sharghdaily.ir/?News_Id=46137
مطلب
را به بالاترین بفرستید:
مطلب را به آزادگی بفرستید:
بازگشت به صفحه نخست