چپ پسا کودتای
مصر کجاست ؟
مصاحبه پل گوتینگربا عبدالله ال اریان - بر گردان : مهرگان
عبداله
ال اریان استادیار تاریخ در مدرسه خدمات خارجی دانشگاه جرج تاون در قطر است
. او همکار دائمی الجزیره انگلیسی است وکتاب او تحت عنوان
پاسخ به فراخوان :
فعالیت مردمی اسلامی در مصر
به زودی منتشر می شود . گفتگوی ما بر اوضاع سیاسی و اجتماعی درمصر پس از
کودتای سوم جولای 2013 متمرکز است ، که اولین رهبرمنتخب دموکراتیک مصر ،
محمد مرسی را بر کنار کرد .
پل گوتینگر:
به نظر می رسد برخی از عنصر های چپ وبخش های لیبرال جامعه مصر این ایده را
که سی سی و دولت نظامی به طریقی ادامه انقلاب است پذیرفته باشند. آیا
نیروهای مترقی را در تحول کشور چگونه ارزیابی می کنید ؟
عبدالله ال اریان : تمایز قائل شدن بین آن ها مهم است . برخی افراد تحول را
که درسال 2011 آغاز شد ، انتخاب شده از سوی رژیم سابق می بینند. این گروه
ها با رد بی درنگ ریاست جمهوری مرسی موضع استواری را حفظ کردند. بنا براین
تعجب آور نبود که آن ها به هلهله منجر به فرا خوان خلع ید مرسی در راستای
جاده ای انقلابی تریاری کردند.
مسئله آن بود که حمایت گروه های انقلابی از کودتا خیلی کوته بینانه بود .
آن ها درک نکردند که مشکل های تخول می تواند بهانه ای برای اصلاح قدرت باشد
. نتیجه نه تنها بازگشت مصر به میدان نبود ، بلکه بازگشت به رکن منفی بود .
ارتش مشکل های تحول را بعنوان بهانه ای برای پایان دادن به بحث از هر تحول
انقلابی مورد استفاده قرار داد. بنا بر این من فکر می کنم که تصمیم به
حمایت از کودتا علیه مرسی از سوی بسیاری از عنصرهای مترقی جامعه مصربه
قیمت
از دست رفتن فرصت جبران نا پذیر همه تغییرهای انقلابی در مصر ، حداقل در
کوتاه مدت ، تمام شد.
بخش های مترقی از روی سادگی اعتقاد داشتند که ارتش که یک بار دیگر اخوان
المسلمین را به طور کامل سرکوب کرده بود ممکن است به نوعی همان جا توقف
نماید و به از سر گیری نوعی از فضای آزاد وباز سیاسی اجازه دهد . هر چند ،
تاریخ نشان می دهد که در چنین موقعیت هایی سرکوب تا نهایت وکامل ادامه می
یابد . آن چه ما اکنون شاهدیم تلاش گستاخانه برای تکمیل بازگشت سیاست های
حزب قدیمی دوران مبارک است
.
پس از آن ها کسانی که لیبرال خوانده می شوند قرار دارند، (این ها ) اما
عملا فرصت طلب های سیاسی از نظر ایدئولوژیک ورشکسته اند. این ها افرادی در
داخل صف های نخبگان سیاسی قدیمی هستند که برای باز تاسیس خود در یک بستر
انقلابی با دخالت در سیاست های دموکراتیک تلاش کردند. اما زمانی که
دریافتند که همکاری دموکراتیک به سود آن ها نیست ، به سادگی به آرایش سیاسی
قدرت طلبانه خود بازگشتند. این افراد ارتش را به آمدن وانجام کار کثیف خود
برای آن ها دعوت کردند. زمانی که نتوانستند پای صندوق های رای انتخاب شوند
، خواستند پشت تانک به قدرت باز گردند. فکر آن که این راهکار ممکن است عمل
کند به صورت باور نکردنی ساده بود ، اما آن ها با این وجود آن را انجام
دادند.
افرادی که در این دسته جای می گیرند محمد البرادعی ، حامدین صباحی ، عمر
موسی ، وسایر بت های سیاسی شکست خورده را در بر می گیرد که صحنه سیاسی مصر
را آرایش می دهند. این شخصیت ها به خاطر شرم ابدی آن ها ، به خاطر آن حقیقت
که از یک کودتای نظامی ، که هر آن چه امکان برای تغییر انقلابی در مصر وجود
داشت را واژگون کرد ، حمایت کردند، در یادها خواهند ماند. حتی می توان
جلوتر رفت وگفت این شخصیت ها به قانونی شدن خشونت دولتی نا متجانسی که پس
از کودتا عملی شد یاری کردند.
پ.گ: چیزی که ما درطی سال های گذشته در مصر شاهد آن بودیم بسیج جنبش کارگری
است . اعتصاب های زیاد در طی چند سال گذشته قطعا مورد توجه مقام های مصری
بوده اند . در حقیقت ، یکی از اولین بیانیه هایی که ابراهیم مهلب نخست وزیر
پس از انتصاب خود به نخست وزیری در اول مارس منتشر کرد آن بود که باید به "
تمام گونه های بست نشینی ، اعتراض و اعتصاب" پایان داده شود . آیا می
توانید پس زمینه ای از جنبش کارگری در مصر و قدرت بالقوه ای که برای پیش
برد کشور در راستای مترقی تر دارد ارائه کنید ؟
عبدالله ال اریان: جنبش کارگری در مصر تاریخ پرباری دارد ، که به دوران
استعمار بر می گردد. جنبش کارگری تعدادی از مهمترین اقدام های مقاومت ملی
علیه اشغال استعماری ، علیه سلطنت ، وسپس علیه دیکتاتوری استبدادی ، که پس
از انقلاب 1952پدیدار شد را رهبری کرد . بخشی از تراژدی انقلاب 2011 آن است
که جنبش کارگری بعنوان پیاده شطرنج درمعادله های سیاسی پدیدار شونده در بین
نیروهای سیاسی مختلف مورد استفاده قرار گرفت . این هم شامل نیروهایی می شود
که از انقلاب پشتیبانی کردند ، و هم کسانی که مسئول ضد انقلاب بودند. اگر
چه کارگران متشکل از سال 2011 در حال یاری به هدایت جنبش اعتراضی بود ، اما
به ندرت از سوی تمام بخش ها از آن ها خواسته شد که نگران اصلی خود را جدای
از منافع ملی مطرح نمایند.
این در طی دوران انتقال ، و تحت حکومت مرسی انجام شد ه بود. دولت اخوان
المسلمین صحنه ای را ایجاد کرد که اقدام کارگر متشکل به نوعی به سمت بی
ثباتی اقتصادی ، که مرسی بهبود آن را هدف گرفته بود حرکت می کرد. پس
باردیگر پس از کودتا ،که از سوی برخی از بخش های کارگران متشکل در داخل
مصرمورد پشتیبانی قرار گرفت ، به کارگر ها گفته شد که منافع آن ها باید
منتظر بماند. به آن ها گفته شد که آن ها باید برای منافع گسترده تر اقتصاد
مصرقربانی شوند. نیروی کار به هیچ شیوه معنی داری در هیچ یک از گفتگوها در
باره آرایش دوباره سیاسی که در طی سه سال گذشته انجام گرفته است شرکت
نداشته اند.
پ گ : از زمانی که کودتا در جولای گذشته عملی شد سطح یکنواختی از اعتراض
وجود داشته است . تا چه حد این نتیجه مشکل های مهم تاثیر گذاشته بر چگونگی
زندگی مصری ها است ، که از زمان کودتا بهبود نیافته اند ؟
عبدالله ال اریان : تلاش از جانب ارتش ممکن است تاریخ را باز نویسی کند،
قیام 2011 انقلابی بود که از سوی مردمی که برای نیازهای اساسی مبارزه می
کردند به راه افتاد. مردم مصر خواهان " نان ، آزادی ، وعدالت اجتماعی "
بودند. موضوع آرایش های اجتماعی واقتصادی جدید یکی از چیزهایی است که از
2011 – اما به ویژه پس آیند کودتا - تقریبا به طور کامل آشکار مانده است .
همه دلالت ساده ای که ما اکنون مشاهده می کنیم ، حاکی از آن است که نظم
سیاسی در حال حرکت در جهت بیان دوباره آرایش های اجتماعی سیاسی موجود در
گذشته است
.
نمونه های این (بازگشت) برخورداری های مستمر الیگارشی از ترکیب های
نئولیبرال ، که در اواخر دوران مبارک به اجرا در آمد ، تصرف پیوسته ارتش بر
بخش بزرگی از اقتصاد مصر ، و جلوگیری از حقوق کارگران و هر نوع بازتوزیع
اقتصادی در کشور است
.
پ گ :آیا اعتراض ها واعتصاب های جاری راناگزیری بالقوه کسب امتیاز از دولت
نظامی مصر ارزیابی می کنید ؟
عبدالله ال اریان : باید منتظر ماند ودید . دولت تاکنون به واگذاری هر چیزی
کاملا بی میلی نشان داده است . حد بالای سرکوب ، استفاده بی سابقه از نیرو
و خشونت دولتی ، وعلامت هایی که (نشان می دهد ) دولت خواهان به دست گرفتن
قدرت سیاسی است ( ارتش قانون اساسی طراحی شده خود را به تصویب رساند) همه
نشان دهنده آن است که دولت حتی در برابر انزوای منطقه ای و محکومیت جهانی
در حال حرکت به سوی انجام تعهد خود برای برگشت به برخی از روش های سیاسی
دوران مبارک است
.
پ گ : احساس های ملی گرا یانه در مصر با جلب محبوبیت عظیم ژنرال عبدل فتاح
ال سی سی برای سرنگونی نظامی محمد مرسی خیلی محبوب شده است . شما قبلا
گفتید که سی سی را برای بهبود اوضاع امنیتی یا اوضاع سیاسی قابل نمی دانید
با فرض این پشتیبانی شدید از ادامه مرسی را چقدر طولانی می بینید؟
عبدالله ال اریان : مشکل بزرگ اداره سامانه های استبدادی آن است که اندازه
گیری احساس های مردمی تقریبا غیر ممکن است . در وضعیت جاری سرکوب کامل
ونهایی بر آورد تعداد افرادی که از سی سی پشتیبانی می کنند ، یا تعداد مصری
هایی که از رفراندوم قانون اساسی پشتیبانی کردند غیر ممکن است
.
محبوبیت سی سی در واقع تنها بخشی از یک بازی فرضی است . اما به راحتی می
توان گفت که کیش شخصیتی دراطراف او در حال بروز است . تنها دوسال قبل را
بیاد بیاورید که کسی سی سی را نمی شناخت ، اما اکنون نمی توانید در قاهره
بدون مشاهده تصویر او وارد شهرکی شوید . این افسانه با یک سرعت تند هشدار
دهنده ، تنها در 8 ماه گذشته ساخته شده است
.
تنها چون سی سی یک چنین ارتقا سریعی داشته است به معنی آن نیست که اوتصمیم
دارد ابزاری برای هر آن چه می خواهد انجام دهد به دست آورد. من فکر می کنم
در ماه ها یا سال های اولیه حکومت او تا حد معینی ناکامی وجود خواهد داشت .
این به ویژه اگر اوضاع اقتصادی وسیاسی بهبود نیابد و فضای ترس و سرکوب کامل
در داخل مصر حفظ شود به حقیقت خواهد پیوست .
در آن نقطه ممکن است شما شاهد جنبش انقلابی تری باشید که دوباره سر بر می
آورد. مسئله آن است که این دقیقا همان چیزی است که ارتش وخود سی سی پیش
بینی می کنند، به همین دلیل است که آن ها تا آنجایی که می توانند تلاش می
کنند پیش دستانه از آن جلوگیری کنند.این ( رفتار) افراط و در خیلی از موارد
خشونت عریان را ، که چرا بارها افراد خارج ازاعتراض کننده ها کشته شده
بودند توضیح می دهد
.
آن ها برای خاموش کردن نه تنها اخوان المسلمین ، بلکه روشنفکرها تلاش کرده
بودند. حتی استادهای دانشگاه به اتهام های توطئه متهم شده بودند . آن ها
مرسی رئیس جمهور پیشین را در نمایش صابونی که دادگاه می نامند ، همه هم در
تلاش برای بازگرداندن فرهنگ معین ترس به جامعه مصر، و جلوگیری از ظهور
جنبشی انقلابی در آینده به نمایش می گذارند
.
قانون جدیدی اظهار می کند که هر گردهمایی ، که بیش از ده نفر یا بیشتر باشد
، پیش از بر گزاری نیازمند تایید دولت است . البته ، این تایید هرگز در روی
داد هیچ اعتراض ضد دولتی مسالمت آمیز تضمین نمی شود . ارتش استدلال می کند
که دیگر هیچ قانون اضطراری در حال اجرا نیست ، اما قانون های اضظراری را در
مصر بیاد بیاورید ، که حقوق مردم رابه تعلیق در آورد ، و در دوران کامل
مبارک ادامه یافت . با وجود این حقیقت که هیچ قانون اضطراری اجرا نمی شود ،
قانون اساسی ، که به تازگی تصویب شد ، به تعدادی از این قانون های اضطراری
رسمیت می بخشد . قانون اساسی اجرا قانونی را که دست باز تری برای سوء
استفاده از قدرت به آن ها می دهد تضمین می کند ،اما حقوق شهروندها را به
شیوه ای که قانون اساسی های دیگر در گذشته برای انجام آن تلاش می کردند ،
تضمین نمی کند.
پ گ : آیا هیچ تخم عنصرهای انقلابی را هنوز در داخل مصر موجود ارزیابی می
کنید ؟
عبدالله ال اریان : در این مرحله گفتن آن خیلی زود است . اول از همه ، قدرت
مندترین اپوزیسیون ، اخوان المسلمین ، کم وبیش در این مرحله از بین رفته
است .توانایی بسیج آن کاملا تا جایی نا متمرکز شده است که رهبر های سطح
پایین ومتوسط در سطح محلی کسانی هستند که اعتراض ها را هدایت می کنند. این
که چقدر قابل تحمل است باید منتظر شد ودید
.
اگر ما
به فراتر از
اخوان حرکت کنیم صداهای مستقل باقیمانده منتظرند تا ببیند اگر فرصتی وجود
داشت برای جذب شدن در نوعی از اپوزیسیون در آرایش جدید سیاسی تلاش کنند.
برخی ها دارند بحث می کنند که آیا باید در این انتخابات ها ، که خواه نا
خواه عملا رقابتی در داخل قاعده های جدیدی است ، که از سوی سی سی مستقر شده
اند شرکت کنند یانه . دیگران منتظرند ببینند این فضای سرکوب تا کجا گسترده
خواهد شد ، چقدر پایدار خواهد ماند و آیا پنجره ای به اشتغال در یک جنبش
اعتراض مردمی باز خواهد شد یا نه
.
مشکل آن است که جنبش انقلابی کاملا تقسیم شده است . این ماترک موفقیت ارتش
و نیروهای امنیتی وزارت کشوردر گسسته نگهداشتن این جنبش ها است .می توان
گفت اخوان المسلمین به خاطر آن بیشتر مقصر است چون رویکرد بسیار انحصار
طلبانه ای را در سیاست ها وجنبش اعتراضی خود حفظ کرد . در حقیقت ،حتی در
برابر سرکوب دولتی که همه آن هارا هدف گرفته است ، هنوز حجم عظیمی از
خصومت بین اخوان المسلمین و سایر نیروهای اپوزیسیون وجود دارد . تا زمانی
که این شکاف وجود دارد ، این نیروها هیچ خطر جدی را متوجه سی سی و دولت
نظامی مصر نخواهند کرد
.
مطلب
را به بالاترین بفرستید:
مطلب را به آزادگی بفرستید:
بازگشت به صفحه نخست
