پدیده ای به نام شهرام امیری

شهرام امیری مدتی توپ رسانه ها شد. پای او به خیلی از معادلات اطلاعاتی هسته ای ایران باز شد. لب تاپ سحرآمیز او به پایگاه هسته ای قم متصل گشت. ودست آخر به مانند قهرمانی وطن پرست از دست " یانکی " های خبیث گریخت ودر روز روشن از طریق " حافظ منافع ایران " در امریکا به کشور ثالث پرواز کرد تا روز بعد با استقبال رسمی به فرودگاه مهرآباد برسد. سوال های بی پاسخ بسیاری در این ماجرا مطرح مانده است. از جمله : آیا حقیقتا او ربوده شده بود؟ ربایندگان چه کسانی بودند؟ ربط او به مسائل هسته ای ایران چه میزان بود؟ چگونه فرد ربوده شده خود به خود ازاد شد؟ چه رابطه ای بین ازادی او وجاسوسان روسی وجود داشت ؟ چه رابطه ای بین او وزندانیان امریکایی در ایران وجود خواهد داشت؟ جایگاه امیری در مذاکرات پیش روی ایران با 5+1چیست؟ وسوال های بسیار دیگر...

نوید نو برای اطلاع بیشتر خوانندگان مطالب چندی را به نقل از رسانه ها تقدیم می دارد.

 

ماجرای بي‌پايان شهرام اميری

 فراز و فرود مردی جنجالی؛ از آریزونا تا ویرجینیا و از واشنگتن تا تهران

 «امیری برای همکاری با سیا پنج میلیون دلار دریافت کرده است»

سناریوها و پشت پرده احتمالی ماجرای شهرام امیری

آمريکا مبادله شهرام اميری با زندانيان آمريکا را رد کرد.

 

ماجرای بي‌پايان شهرام اميری

صدای آلمان : جمهوری اسلامی بازگشت اميری به ايران را نشانه پيروزی ديپلماسی خود مي‌داند. اما مقام‌های آمريکايی روايت ديگری از اين ماجرا دارند. بنا به برخی گزارش‌ها اميری در ازای همکاری اطلاعاتی با آمريکا پول دريافت کرده است.

شهرام اميری پس از بيش از يک سال دوری از ايران، پنجشنبه از طريق دوحه (قطر) وارد "فرودگاه امام خمينی" شد. علاوه بر والدين و همسر و فرزند، چند مقام ايرانی از جمله حسن قشقاوي، از معاونان وزير امور خارجه، از آقای اميری استقبال کردند.

شهرام اميری پس از ورود به تهران اعلام کرد دانشمند هسته‌ای نيست و آمريکا با سرهم کردن يک سناريو، او را به برنامه اتمی ايران مربوط کرده است. او افزود: «من پژوهشگر ساده‌ای هستم که در يک دانشگاه کار مي‌کنم و کار محرمانه‌ای انجام نمي‌دهم. علاوه بر آن درب دانشگاهی که بنده در آن مشغول فعاليت هستم، به روی همکاری باز است و کار محرمانه‌ای در آن صورت نمي‌گيرد."

آقای اميری به رسانه‌های جمعی توضيح داد که در جريان سفر حج عمره به عربستان سعودی در ماه ژوئن (خرداد ماه) سال گذشته، توسط ماموران سعودی و آمريکايی در شهر مدينه ربوده شده و به ايالات متحده انتقال يافته است. مقامات آمريکايی برعکس از فرار آقای اميری به آمريکا سخن گفتند.

رسانه‌های آمريکايی در ماه‌های گذشته گزارش دادند که آقای اميری با سرويس اطلاعاتی (سيا) شروع به همکاری کرده است. پس از انتشار اخبار متضادی از جانب مقامات ايرانی و آمريکايي، آقای اميری روز دوشنبه گذشته با مراجعه به سفارت پاکستان در واشنگتن اظهار تمايل کرد که هرچه زودتر به ايران برگردد. مقامات آمريکايی گفتند که آقای اميری تصميم گرفته است به ايران برگردد زيرا مقامات امنيتی ايران او را تهديد کرده‌اند در صورت عدم بازگشت به ايران، خانواده او را زير فشار قرار خواهند داد.

لازم به ذکر است که از زمان قطع روابط ديپلماتيک جمهوری اسلامی و آمريکا در حدود سی سال پيش، سفارت پاکستان در واشنگتن حفاظت از منافع ايران در آمريکا را به عهده دارد.

همکاری با سازمان سيا؟!

پس از ناپديد شدن آقای اميری در عربستان سعودي، رسانه‌های آمريکايی خبر دادند که اين "دانشمند هسته‌ای" به ايالات متحده پناهنده شده و اطلاعات خود در مورد فعاليت‌های هسته‌ای مخفيانه جمهوری اسلامی از جمله در مورد احداث يک مرکز جديد غني‌سازی اورانيوم در نزديکی قم را در اختيار آمريکا و آژانس بين‌المللی انرژی اتمی قرار داده است. شهرام اميری پس از بازگشت به ايران اخبار مربوط به همکاری با سرويس‌های اطلاعاتی آمريکا را يکسره تکذيب کرد و گفت اگر مشکلی داشت هرگز به ايران بر نمي‌گشت.

پی جی کراولي، سخنگوی وزارت امور خارجه آمريکا روز چهارشنبه (۱۴ ژوئيه) بار ديگر اتهام ربوده شدن آقای اميری توسط سازمان‌های اطلاعاتی ايالات متحده را رد کرد و گفت که آزادانه به آمريکا پناه آورده بود. روز سه‌شنبه (۱۳ ژوئيه) هيلاری کلينتون، وزير امور خارجه آمريکا نيز گفته بود شهرام اميری به ميل خود به آمريکا سفر کرده است و پس از زندگی آزادانه در اين کشور، در صورت تمايل مي‌تواند ايالات متحده را ترک کند.

شهرام اميری در پاسخ به اظهارات مقامات ايالات متحده توضيح مي‌دهد: "من مدارکی دارم که نشان مي‌دهد آزاد نبودم و تحت نظر افراد مسلح سازمان‌های اطلاعاتی آمريکا قرار داشتم." مقام‌های ايران گفته‌اند که از طريق بين‌المللی "آسيب‌های مادی و معنوی" وارده از سوی آمريکا به آقای اميری را پي‌گيری خواهند کرد.

عرضه اطلاعات در برابر پول

پس از آن که شهرام اميری فرودگاه واشنگتن را ترک کرد، روزنامه "واشنگتن پست" در گزارشی نوشت که "سازمان اطلاعات مرکزی آمريکا" (سيا) برای دريافت اطلاعاتی در مورد برنامه هسته‌ای ايران، بيش از ۵ ميليون دلار به شهرام اميری پرداخته است.

مقامات آمريکايی گفته‌اند که آقای اميری با قطع همکاری با سيا و سپس ترک ايالات متحده مجبور نيست اين پول را پس بدهد، اما امکان دارد نتواند به پولی که دريافت کرده دسترس داشته باشد. روزنامه "واشنگتن پست" مي‌نويسد: "به دليل تحريم‌های مالی عليه جمهوری اسلامی ايران، ممکن است که آقای اميری به اين مبلغ دسترس نداشته باشد."
آقای اميری از "معامله" با آمريکا روايت معکوسی ارائه داده است. خبرگزاری مهر به نقل از آقای اميری مي‌گويد: "آنها يک موبايل به بنده دادند و تا روز آخر تاکيد داشتند که در صورت همکاری علاوه بر دادن ۵۰ ميليون دلار شرايط زندگی در يکی از کشورهای اروپايی را برايم فراهم خواهند کرد."

خبرگزاری ايسنا از قول آقای اميری چنين نقل کرده است: «آنها به من ۱۰ ميليون دلار پيشنهاد کردند تا در شبکه تلويزيونی سي‌ان‌ان اعتراف کنم که تقاضای پناهندگی کرده‌ام و ۵۰ ميليون هم پيشنهاد کردند تا ديگر به ايرن برنگردم.» آقای اميری گفته است که همواره اين پيشنهادها را رد کرده و هيچ پولی دريافت نکرده است.

در شرايطی که مقامات وزارت خارجه جمهوری اسلامی از بازگشت شهرام اميری به ايران ابراز خرسندی مي‌کنند، منوچهر متکي، وزير امور خارجه ايران در اين باره با ترديد سخن گفته است. او که اينک در پرتغال به سر مي‌برد روز چهارشنبه در پاسخ به اين سئوال که آيا از شهرام اميری هنگام ورود به ايران مانند "يک قهرمان" استقبال مي‌شود گفت: "بايد اول ببينيم که در اين دو سال چه گذشته و بعد ببينيم آيا او قهرمان است يا نه." او افزوده است: "بايد برای ايران محرز شود که ادعاهای او در خصوص ربوده شدنش درست است."

 

 فراز و فرود مردی جنجالی؛ از آریزونا تا ویرجینیا و از واشنگتن تا تهران

حمیدرضا ظریفی نیا

 

جـــرس:

آنچنان که تیتر اول خبرگزاری نیمه رسمی فارس به آن اختصاصی یافته، امیری در بدو ورودش به فرودگاه تهران، موضوع ربایش، شکنجه، تهدید، تطمیع و تضییع حقوق انسانیِ خود توسط دولت آمریکا را مورد اشاره و شرح قرار داده و آنچه را که از پاسخ دادن به آن طفره رفت و به آینده موکول کرد، همان موضوع نحوه فرارهای خود، که طی مدت زمانی مبادرت به ضبط چند ویدئو و نهایتا مراجعه به دفتر حافظ منافع جمهوری اسلامی در واشنگتن بود.

مردی که هرگز نبود*

شهرام امیری از اردیبهشت ماه سال ۸۸ در جریان سفری به عربستان سعودی ناگهان مفقود شد و طی ١۴ ماه گذشته، (البته بعد از ماهها ) مقامات جمهوری اسلامی خاطرنشان کردند "شهرام امیری، یکی از دانشمندان اتمی ایران می باشد که در جریان سفر حج توسط نیروهای امریکایی ربوده شده است."

با گذشت یک ماه از گم شدنِ وی، رسانه های خبری گزارش داده بودند که یک دانشمند هسته ای که گفته می شد در مرکز اتمی غنی سازی فوردو در نزدیکی قم فعالیت می کرده، در جریان سفر به عربستان سعودی ناپدید شده است.

مقامات جمهوری اسلامی، تا ماهها در مورد وی سکوت اختیار کرده بودند.

با گزارش شبکه خبری ای بی سی آمریکا، که طی خبری اختصاصی، امیری را پژوهشگر دانشگاه مالک اشتر(وابسته به وزارت دفاع) و فعال در سازمان انرژی اتمی ایران ذکر کرد، موضوع وارد مرحله ای جدید شد؛ چرا که این شبکه خبری ناپدید شدن وی را سه ماه پیش از افشای تأسیسات اتمی قم (فوردو) اعلام کرده و خاطرنشان ساخت "پناهندگی" امیری بنا به اظهارات برخی مقامات آمریکایی، "موفقیتی اطلاعاتی" در عملیات‌های سازمان سیا برای تضعیف برنامه هسته‌ای ایران است.

ناگفته نماند با اینکه سخنگوی سازمان سیا این مطلب را تایید نکرد، اما ریچارد کلارک، از مقامات پیشین ضد تروریستی کاخ سفید به آن خبرگزاری گفته بود "اهمیت این پیروزی به این امر بستگی دارد که چقدر دانشمند هسته ای مذکور، درباره برنامه اتمی تفکیک شدۀ ایران می‌داند و اطلاعات دارد."

روزنامه «ساندی تلگراف» چاپ لندن نیز، پیش تر از آن به نقل از منابعی اعلام کرده بود "یک دانشمند ایرانی که در عربستان سعودی ناپدید شده، بعضی از اسرار منتشر نشدۀ برنامه اتمی جمهوری اسلامی را در اختیار بازرسان آژانس اتمی سازمان ملل قرار داده است."

این روزنامه بریتانیایی همچنین خاطرنشان کرده بود "امیری حدود چهل سال دارد که در اواخر ماه مه ٢۰۰۹، پس از سفر به عربستان برای زیارت حج ناپدید شد...اما به گفته یک وبسایت تحلیل اطلاعات امنیتی با تماس های قوی در فرانسه، امیری برخلاف ادعای ایران، پس از یک عملیات بین المللی تجسسی، تحت هدایت سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، از ایران فرار کرده است."

در گزارش ۲۲ آذرماه گذشتۀ «ساندی تایمز» لندن نیز، به سایت رسمی «اینتلیجنس آنلاین» نیز استناد شده بود مبنی بر اینکه "سازمان سیا سال گذشته پس از سفر امیری به فرانکفورت (در ارتباط با کارهای تحقیقاتی)، از طریق یک بازرگان آلمانی (واسطه) با وی ارتباطی برقرار نمود و کمی بعد که امیری برای کمک به نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی به وینِ اتریش سفر کرده بود، تماس نهایی برقرار گردید. امیری چندی بعد به زیارت مکه رفت و از آن زمان تاکنون دیده نشده است."

همان زمان خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد که شهرام امیری از مطلعین ساخت دومین مرکز غنی‌سازی اورانیوم ایران در نزدیکی شهر قم می باشد و خبر وجودِ این سایت جدید غنی سازی اورانیوم در ایران، سه ماه بعد از مفقود شدن شهرام امیری منتشر و رسانه ای شده است.

ربوده شده

بعد از گم شدن امیری، و زمزمه های حضور و اعلام پناهندگی وی به آمریکا، در اواخر پاییز گذشته منوچهر متکی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، ایالات متحده آمریکا را متهم کرد که "شهرام امیری را که برای حج عمره در عربستان به سر می‌برده"، ربوده است و مقامات عربستان در این زمینه مسئول هستند.

همان زمان حسن قشقاوی، سخنگوی وقت وزارت خارجه جمهوری اسلامی نیز، خبر همان زمان برخی رسانه ها مبنی بر پناهندگی امیری را رد کرده و گفته بود "او برای انجام سفر عمره مفرده به عربستان سفر کرده و در آن کشور ناپدید شده است، ما و خانواده او هم به‌شدت پیگیر هستیم و مسئولیت عربستان در مورد سرنوشت وی کماکان پابرجاست."

دولت عربستان سعودی همان زمان از اظهارات دستگاه دیپلماسی ایران در مسئولیت آن کشور در "ربایش شهرام امیری در جریان سفر حج"، ابراز شگفتی و تأسف کرده بود.

 

اصلا وی را نمی شناسم

در همین گیر و دار، علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران، آذر ماه گذشته در گفتگویی با خبرگزاری فارس، در پاسخ به پرسشی پیرامون شهرام امیری، گفته بود "بنده اعلام می‌کنم حتی نمی‌دانم امیری چه کسی است."

مقامات جمهوری اسلامی طی مدت زمانی که گذشت، کماکان بر ربایش شهرام امیری، عسگری (معاون وزیر دفاع ایران که سال ۲۰۰۷ در جریان سفری به ترکیه ناپدید شد) و تعدادی از شهروندان ایرانی و حضور "اجباری" آنها در آمریکا تاکید داشتند.

ویدئوهای جنجالی

اما موضوع شهرام امیری بامداد سه شنبه ١۸ خرداد ماه ۸۹(هشتم ژوئن ٢۰١۰)، با خبر سیمای جمهوری اسلامی و خبرگزاری های وابسته و حامی دولت که گزارش داده بودند "شهرام امیری كارشناس و محقق دانشگاه صنعتی مالك اشتر كه سال گذشته در مدینه منوره ربوده شده بود، در یك پیام تصویری از ربوده شدنش به دست نیروهای آمریكا و عربستان پرده برداشته"، وارد مرحلۀ دیگر شد.

من دزدیده، شکنجه و وادار شده ام

در تصاویر کوتاه پخش شده توسط واحد مرکزی خبر(صدا و سیمای جمهوری اسلامی)، فردی که خود را شهرام امیری معرفی می کرد، در شرح "ربایش" خود توسط نیروهای آمریکایی و عربستان سعودی، ضمن بیان این مطلب که "پیام را روز ۱۷ فروردین ۱۳۸۹ (۵ آوریل) در یکی از شهرهای ایالت آریزونای آمریکا ضبط کرده ام" گفت:

"سیزدهم خرداد ماه سال ۸۸، در عملیاتی مشترک، تیم های ترور و ربایش سازمان اطلاعات آمریکا - سیا - و استخبارات عربستان سعودی در مدینه منوره مرا دزدیدند و بعد از انتقال به خانه ای در نقطه نامعلومی در عربستان و تزریق داروی بیهوشی، به آمریکا برده شدم."

امیری در پیام تصویریِ پخش شده در رسانه های ایران، همچنین خاطرنشان کرد: "زمانی متوجه اوضاع شدم که به هوش آمده و دیدم که در یک هواپیمای غول پیکر، عازم آمریکا هستم. من طی هشت ماهی که در آمریکا نگهداری شدم، تحت شدیدترین شکنجه ها و فشارهای روحی بازجویان سازمان اطلاعات آمریکا قرار داشتم تا بگویم فرد مهمی در برنامه هسته ای ایران هستم و به درخواست خودم به آمریکا پناهنده شدم."

این فرد همچنین به مسئلۀ مناقشه برانگیز «لپ تاپ حاوی اسناد اتمی ایران» اشاره کرده و گفته بود "من در بازجویی همچنین تحت فشار بودم تا بگویم برای کیس و فرآیند پناهندگی، مدارک و اسناد مهمی را از کشورم به همراه یک لپ تاپ که حاوی اسرار محرمانه هسته ای نظامی ایران است، به آمریکا منتقل کرده ام."

اشاره وی به "لپ تاپ حاوی اطلاعات حساس نظامی، یادآور اقدام آمریکا در ارائه اطلاعاتی به آژانس بین المللی انرژی اتمی در سال ۲۰۰۵ بود، که به گفته مقامات وقت دولت آمریکا، از یک لپ تاپ متعلق به سازمان های تحقیقاتی ایران به دست آمده و حاوی مطالعاتی در مورد بهره برداری نظامی از انرژی اتمی بوده است."

پیام تصویری منتشره از شهرام امیری در رسانه های ایران، همچنین خاطرنشان کرده بود "من واقعاً به‌ ناحق از یك كشور ثالث دزدیده شده و به آمریكا آورده شده‌ام و درخواستم این است كه سازمان‌های مختلف، تمام تلاش و توان خود را برای آزادی من و برگشتم به كشور عزیزم ایران انجام بدهند."

من حالم خوب است و آزاد هستم

همزمان با اولین موج رسانه ای گسترده ای که بهار امسال توسط رسانه های رسمی و نیمه رسمی ایران بوجود آمد، سایت ویدئو گذاریِ «یوتیوب»، فیلم کوتاهی را منتشر کرد که در آن، فردی که خود را شهرام امیری معرفی می کند، با ابراز نارضایتی از جو کاذب خبری که در مورد او ایجاد شده و تصاویری که توسط ایران پخش شده، اعلام کرد: "در آمریکا هستم و در اینجا آزادم و به همه اطمینان می دهم که در امان هستم."

شهرام امیریِ در فیلم مذکور ضمن ابراز خرسندی از فرصتی که برای سخن گفتن مستقیم با جامعه جهانی به دست آورده، خاطرنشان می کند "هدف از انتشار این پیام، پایان بخشیدن به شایعات و اتهاماتی است" که طی سال گذشته علیه او مطرح شده و تاکید می کند "هرگز علیه میهن خود اقدامی نکرده و البته از نظر سیاسی نیز صاحبنظر نبوده و به سیاست هم علاقه ندارد."

وی همچنین صراحتا گفت "اعتقادی به تحقیقات تسلیحاتی ندارد و در این زمینه هم فعالیتی نداشته است."

امیری در فیلم دوم، خود را "پژوهشگر فیزیک بهداشت" معرفی کرده و خاطرنشان می سازد "به منظور ادامه تحصیل و کسب درجه دکترا در همین رشته به ایالات متحده آمده است و به همسر و فرزندش اطمینان می دهد که آنان را ترک نکرده و آرزوی دیدار آنان را دارد و در انتظار است تا به محض خاتمه تحصیلات در آمریکا، به خانواده اش ملحق شود.

این شهرام امیری در پایان تاکید کرد "از همه درخواست می کنم از ارائه تصویر غلط از من خودداری کنند."

تکرار سناریو

بعد از چند هفته، در جدیدترین ویدئویی که ٢۴ خرداد روی یوتیوب نصب شد، ناگهان شهرام امیری اعلام کرد که این بار در ایالت ویرجینیای آمریکا بوده و از دست ماموران اطلاعاتی آمریکا فرار کرده و هر لحظه امکان بازداشت او نیز وجود دارد.

هنوز چند روز نگذشته بود، که در نهایت فیلمی دیگر (آخرین فیلم) که مربوط به ۲ تیرماه (۲۳ ژوئن) امسال بود، امیری را نشان داد که مجددا اعلام می کند "در آمریکا به سر می برد، حالش خوب است و به زودی به ایران باز خواهد گشت."

امیری علیرغم "اعلام رضایت" از وضعیت خود و تاکید بر "آزاد بودن" در ویدئوی آخر خود، در ویدئوی ماقبل آن تاکید داشت "لحظاتی پیش موفق شدم در ایالت ویرجینیا از دست مامورین امنیتی آمریکا متواری بشم و هم اکنون در یک جای امن در حال تهیه این ویدئو هستم...من از تمام نهادهای حقوق بشر تقاضا دارم که فعالیت و فشار خودشان را بر دولت آمریکا برای آزادی من بیشتر کنند و قبل از اینکه اتفاقی برای من بیافتد موفق شوم به کشور عزیزم ایران برگردم."

در ویدئوی سوم که مورد استناد و بحث رسانه های ایران قرار گرفته، فردی که خود را امیری معرفی می کند، در مورد ویدئوهای قبلی خود (اوایل بهار امسال) می گوید " ویدئوی قبلی که در یوتیوب قرار گرفت، و در‌آن من اعلام کرده ام که آزاد هستم و برای ادامه تحصیل به اینجا آمده ام، صحت ندارد و کاملاً کذب است. من در اینجا آزاد نیستم و اجازه تماس با خانواده ام را ندارم و در صورتی که هر مشکلی برای من پیش آمد یا من زنده به کشور برنگشتم، مسئولیت مستقیم آن با دولت امریکاست و هیچ نوشته ای یا گفته ای از سوی من صحت نداشته و کذب محض است."

او در ادامه از مقامات ایران خواسته است که فشار هایشان را برای آزادی او بیشتر کنند تا قبل از اینکه برایش اتفاقی بیافتد بتواند به ایران باز گردد.

معاوضه ای صورت نمی گیرد؛ اما ...

در کنار اخبار ضد و نقیض و پیکار رسانه ای بر سر شهرام امیریِ واقعی یا پیام واقعیِ شهرام امیری، خبرگزاری ایلنا گزارش داده بود که رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، در خصوص فیلم تهیه شده از شهرام امیری گفته است: "این فیلم و اظهارات امیری در آن، تاییدكننده مباحثی است كه ما از گذشته آن را مطرح می‌كردیم مبنی بر اینكه این تبعه ایرانی با همكاری سرویس‌های امنیتی آمریكا و عربستان ربوده شده است. "

سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران معتقد بود "بحث شهرام امیری و مبادله آن با سه تبعه آمریكایی محبوس در ایران، بحث دیگری است. امیری تبعه ایرانی است كه ربوده شده و جرمی ندارد. او برخلاف اصول انسانی مدت زیادی در حبس است و هیچگونه اجازه دسترسی كنسولی به او و بررسی وضعیتش در اختیار ما نیست... ما اصولا مبادله افرادی كه دارای پرونده‌ای در سیستم قضایی ایران هستند را درست نمی‌دانیم و رویكردی برای انجام آن نداریم؛ سه تبعه آمریكایی به دلیل ورود غیرقانونی به ایران بازداشت شده‌اند و تحقیقات در رابطه با آنها ادامه دارد..."

علاء الدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران نیز، امکان مبادله شهرام امیری با سه آمریکایی زندانی در ایران را مردود دانست و گفت که "ما ده تا دوازده نفر از اینگونه افراد در آمریکا داریم و اگر قرار باشد روزی مبادله ای صورت گیرد، باید تکلیف همه این افراد روشن شود."

واکنش آمریکا

اعلام اخباری مبنی بر تحت فشار قرار داشتن امیری و شکنجۀ او، سریعا از سوی آمریکا با واکنش روبرو شد و یک مقام امنیتی آمریکا گزارش داد "این اتهام که شهرام امیری مورد شکنجه واقع شده، تکذیب می شود و اینکه آمریکا در شکنجه افراد با هدف گرفتن اعترافات غیر واقعی پناهنده شدن درگیر است، ادعایی نادرست است. چنین اعمالی روش ما نیست و چنین ادعایی نیز به هیچ وجه منطقی نیست."

تلویزیون، وزارت خارجه، تلاش های دیپلماتیک و...

در اوایل تیرماه، برنامه ای تحت عنوان «بیست و سی» که از تلویزیون رسمی ایران پخش می شد، مصاحبه‌ای با خانواده شهرام امیری که خواستار برگشتن وی به ایران بودند را پخش کرد و همسر، پدر و سایر بستگان شهرام نیز، بعد از چند روز با حسن قشقاوی، معاون كنسولی، مجلس و امور ایرانیان وزارت خارجه دیدار كردند.

سخنگوی سابق وزارتخارجه ایران نیز، با تشریح اقدامات و تلاش‌های دستگاه دیپلماسی ایران، از جمله مذاكرات به عمل آمده با مقامات سفارت عربستان و سفارت سوییس در تهران (حافظ منافع آمریكا) پیرامون شهرام امیری،‌ بر تداوم این‌گونه تلا‌ش‌ها تا حصول نتیجه نهایی تاكید كرد.

و هفدهم خرداد ماه، در حالیکه هنوز صحت و سقم ادعاهای ویدئویی شهرام امیری مشخص نگردیده بود، ایالات متحده ارسالِ نامۀ دیپلماتیک جمهوری اسلامی و دریافت آن از طریق دولت سوئیس (حافظ منافع) را مورد تایید قرار داد.

گفتنی است طی دو هفته اخیر، وزارت خارجه جمهوری اسلامی، دو بار کاردار سفارت سوئیس(حافظ منافع آمریکا در ایران) را در ارتباط با وضعیت امیری احضار کرده و در اولین ملاقات، مدارکی حاکی از "ربوده شدن" شهرام امیری را در اختیار مسئول سفارت سوئیس در تهران قرار داد و در ملاقات دوم نیز، "خواستار بازگشت بدون قید شرط امیری به ایران شد."

مراجعه به دفتر واشنگتن و ...

دوشنبه ٢١ تیرماه (١٢ ژوئیه)، صدا و سیما و وزارت خارجه جمهوری اسلامی اعلام کردند که "کارشناس ربوده شده ایرانی، به دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی در واشنگتن (واقع در سفارت پاکستان) پناه برده و خواستار بازگشت سریع به تهران است."

و به فاصلۀ یک روز، وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرد "شهرام امیری، کارشناس هسته‌ای ایرانی، به اختیار خود در کشور آمریکا بوده و حالا هم آزاد است که این کشور را ترک کند."

هیلاری کلینتون همچنین متذکر شد که "امیری در واقع قرار بود یک روز پیش به سوی ایران حرکت کند، اما نتوانست همه ترتیبات لازم را برای این سفر تدارک ببیند."

کلینتون با اشاره به آزاد بودن امیری برای ترک آمریکا و بازگشت به کشورش گفت: "... اما بر عکس، ایران هنوز سه جوان آمریکایی را به رغم میلشان نگاه داشته و ما کماکان درخواست خود را برای آزادی آنها و اجازه یافتنشان برای بازگشت نزد خانواده هایشان به دلایل انساندوستانه تکرار می کنیم".

وزیر خارجه آمریکا همچنین به وضعیت نامعلوم رابرت لوینسون، کارمند سابق اف بی آی و شهروند آمریکایی که در سال ۲۰۰۷ در جزیره کیش ناپدید شده و تاکنون اطلاعی از او در دست نیست، اشاره کرد و خواستار مشخص شدن وضع وی شد.

پیش از کلینتون، یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در مورد شهرام امیری و رفتار متناقض وی طی ماههای گذشته گفت "اعمال امیری، ویدیوهایی که منتشر کرد و حالا رفتنش به دفتر حفاظت منافع ایران، به روشنی ثابت می کند که او بر خلاف میلش در آمریکا نگاه داشته نمی شد. او آزادانه به این کشور آمد، آزادانه اینجا زندگی کرد و آزادانه انتخاب کرد که به ایران بازگردد. دولت آمریکا قطعا مانع او نخواهد شد. او خودش دارد ثابت می کند که ادعای شکنجه شدن و زندانی بودنش دروغ است. او می تواند هر داستانی که می خواهد بگوید، اما گفته های او واقعیت را عوض نمی کند."

 پی جی کروالی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز، چهارشنبه و قبل از خروج امیری از آمریکا، بار دیگر اتهام ربوده شدن امیری توسط سازمان های اطلاعاتی ایالات متحده را رد کرد و تاکید کرد "او آزادانه در آمریکا زندگی می کرد."

ماجرای پنج میلیون دلار

همزمان با زمزمه های خروج امیری از آمریکا، روزنامه واشینگتن پست به نقل از یک مقام اطلاعاتی آمریکا نوشت "شهرام امیری با دریافت بیش از ۵ میلیون دلار اطلاعات مفیدی را در اختیار سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا، قرار داده است؛ اما به دلیل تحریم‌های مالی‌ای که علیه ایران اعمال شده است، وی امکان دسترسی به این پول را نخواهد داشت."

در گزارش واشنگتن پست در مورد بازگشت امیری به ایران، به نقل از مقام اطلاعاتی آمریکا همچنین آمده بود "او اصرار داشت خانواده‌اش را ببیند و متأسفانه راه احمقانه‌ای را انتخاب کرد".

بازگشت به ایران

در نهایت شهرام امیری که چهارشنبه واشنگتن، پایتخت آمریکا را ترک کرده بود، حدود ساعت پنج و نیم صبح پنجشنبه از طریق دوحه قطر وارد فرودگاه بین المللی امام خمینی تهران شد و از سوی خانواده اش و تعدادی از مقام های ایرانی از جمله حسن قشقاوی، از معاونان وزیر امور خارجه، مورد استقبال قرار گرفت.

امیری در بدو ورود به کشور اعلام کرد که "دانشمند هسته ای نبوده است" و آمریکا "برای تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی در یک جنگ روانی" او را به برنامه اتمی ایران مرتبط کرده بود.

امیری همچنین گفت "من پژوهشگر ساده ای هستم که در یک دانشگاه کار می کنم و کار محرمانه ای انجام نمی دهم." علاوه بر آن "درب دانشگاهی که بنده در آن مشغول فعالیت هستند به روی همکاری باز است و کار محرمانه ای در آن صورت نمی گیرد."

بنا به گزارش فارس، امیری بدون ذکر جزئیات، خاطرنشان کرد "ساز‌مان‌های اطلاعاتی ایران نشان دادند كه سازمان اطلاعاتی آمریكا سازمانی پوشالی بیش نیست و با توكل به خدا می‌توان بر این غول استكباری غلبه كرد. "

حلقۀ گمشده

امیری در ادامه سخنان خود، به موارد زیادی از جمله "جزییات ربایشش، نحوه بازجویی ها، شكنجه‌های روحی و فشارهای روانی وارده، ورود اسراییلی ها و سیا به روند بازجویی و همچنین تهدید و تطمیع" خود توسط آمریکایی ها اشاره کرد و حتی متذکر شد "آنها یک موبایل به بنده دادند و تا روز آخر تاکید داشتند که در صورت همکاری، علاوه بر دادن ۵۰ میلیون دلار شرایط زندگی در یکی از کشورهای اروپایی را برایم فراهم خواهند کرد."

امیری خطاب به خبرنگارانی که به استقبالش رفته بودند گفت "من مداركی در دست دارم كه در آمریکا آزاد نبودم و اجازه تماس با هیچ كس را نداشتم و تحت كنترل افراد مسلح سازمان اطلاعات مركزی آمریكا (سیا) بودم و تا آخرین روز مراقب من بودند و اجازه تماس با كسی را نمی‌دادند."

اما آنچه شهرام به رسانه ها پاسخ نداد و آن را به "آینده و سر فرصت" موکول کرد، نحوۀ فرارهای خود (از آریزونا تا ویرجینیا) و همچنین نحوۀ گریز و مراجعتش به سفارت پاکستان (دفتر حافظ منافع جمهوری اسلامی) در واشنگتن بود...

*مردی که هرگز نبود: اقتباس از نام یک داستان جاسوسی- سیاسی در جنگ جهانی دوم بود که در رابطه با ایران اتفاق افتاد.

 

 «امیری برای همکاری با سیا پنج میلیون دلار دریافت کرده است»

رادیو فردا

روزنامه آمریکایی واشینگتن پست روز پنج‌شنبه به نقل از مقامات آمریکایی نوشت شهرام اميری، «دانشمند هسته‌ای» ایران، با دريافت بيش از  پنج ميليون دلار «اطلاعات مفيدی» در اختيار سازمان اطلاعات مرکزی آمريکا، سیا، قرار داده است.

به نوشته روزنامه واشینگتن پست، شهرام امیری اجباری برای بازگرداندن این پول ندارد، ولی به دلیل تحريم‌های مالی‌ که عليه ايران اعمال شده است امکان دسترسی به اين پول را نخواهد داشت.

واشینگتن پست به نقل از مقامات آمريکایی در مورد بازگشت شهرام اميری به ايران نوشته است که «وی نگران خانواده‌اش بود و می‌ترسید دولت تهران به آنها آسیب برساند».

این روزنامه آمریکایی به نقل از مقامات آمریکایی افزوده است که «هم‌اکنون ما اطلاعات امیری را در اختیار داریم و ایرانی‌ها خود او را».

در همین زمینه فيليپ کرولی، سخنگوی وزارت خارجه آمريکا، بدون توضيح در مورد وضعيت اقامت شهرام اميری در آمریکا تنها به ذکر اين نکته بسنده کرده است که وی به خواست خود در اين کشور بوده و به خواست خود خاک آمريکا را ترک کرده است.

در همین حال شهرام اميری، «دانشمند هسته‌ای» ایران، صبح روز پنج‌شنبه وارد فرودگاه تهران شد و از سوی حسن قشقاوی، معاون کنسولی و مجلس وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، مورد استقبال قرار گرفت.

آقای امیری در تهران بار دیگر ادعا کرد که ماموران سازمان سی‌آی‌ای وی را در عربستان سعودی ربوده‌اند.

به گزارش خبرگزاری نیمه‌رسمی فارس، آقای امیری افزود: «از روز اول در تلاش برای تطميع من بودند و حتی عنوان کردند که در ازای يک مصاحبه ۱۰ دقيقه‌ای با سی‌ان‌ان که در طی آن عنوان شود پناهنده شده‌ام و به خواست خود به آمريکا رفته‌ام، ۱۰ ميليون دلار در اختيارم قرار می‌دهند. يک تلفن نيز در اختيار من قرار داده بودند و اعلام کردند که اگر از رفتن به ايران منصرف شوم تا ۵۰ ميليون دلار نيز به من خواهند داد و گفتند نيازی نيست هيچ مصاحبه‌ای انجام دهی، ما شما را به هر کشور اروپايی که بخواهی منتقل می‌کنيم و تحت حمايت مالی و سازمانی خود قرار می‌دهيم.»

آقای امیری با ذکر این که اطلاعات چندانی در مورد برنامه هسته‌ای ایران ندارد افزود: «من پژوهشگر دانشگاهی بودم. شايد اطلاعاتی که يک فرد عادی درباره سايت نطنز دارد از من بيشتر بود.»

واشینگتن پست می‌افزاید درخواست شهرام امیری برای بازگشت به تهران موجب شگفتی مقامات آمریکایی شده است، چرا که وی بیش از یک سال با سیا همکاری کرده است.

«از عربستان تا آریزونا»

ماجرای آقای اميری که در خردادماه سال ۱۳۸۸ در کشور عربستان سعودی ناپديد شد زمانی وارد مرحله تازه‌ای شد که روز سه‌شنبه خبرگزاری‌ها از پناه بردن او به دفتر حافظ منافع ايران در سفارت پاکستان در واشينگتن خبر دادند.

در مدت بيش از يک سالی که از ناپديد شدن شهرام اميری و سر درآوردن او از آمريکا می‌گذرد، جمهوری اسلامی بارها اشاره کرده است که او توسط سرويس‌ اطلاعاتی آمريکا و با همکاری استخبارات عربستان ربوده و به آمريکا منتقل شده است.

اين در حالی است که عربستان سعودی ربودن شهرام اميری را رد کرده و ايالات متحده نيز گفته است که شهرام اميری به ميل خود به ايالات متحده پناهنده شده است، نکته‌ای که از سوی وزير خارجه آمريکا بار ديگر مورد تاکيد قرار گرفت.

هيلاری کلينتون روز سه‌شنبه با تأکيد بر اين که شهرام اميری آزادانه به آمريکا سفر کرده و آزاد است که از آمريکا خارج شود افزود که تصميم به سفر به آمريکا و بازگشت به ايران توسط خود آقای اميری و به تنهايی اتخاذ شده است.

در همين حال علاء‌الدين بروجردی، رئيس کميسيون امنيت ملی مجلس ايران، روز چهارشنبه تاکيد کرده است که شهرام اميری «از عربستان به يک پايگاه نظامی آمريکا و از آنجا به آمريکا منتقل شده است».

آقای بروجردی ربوده شدن اميری به دست سرويس جاسوسی آمريکا را «امری مسلم» خوانده و گفته است که «ابعاد ماجرا با بازگشت شهرام اميری به کشور مشخص خواهد شد».

خبر پناه بردن شهرام اميری به سفارت پاکستان در واشينگتن و بازگشت قريب‌الوقوع او به ايران در حالی منتشر شده است که او در چهارمين ويدئويی که در تاريخ دوم تيرماه منتشر کرد به خانواده‌اش اطلاع داد که حالش خوب است و «تا چند روز آينده» به ايران بازخواهد گشت.

اين در حالی است که هنوز مشخص نيست آقای اميری که گفته می‌شود توسط نيروهای آمريکايی ربوده شده چگونه توانسته است خود را از شهر توسان در ايالت آريزونا به واشينگتن برساند و چهار ويدئوی خود را بر شبکه اينترنتی يوتيوب قرار دهد.

در همين حال شبکه تلويزيونی ای‌بی‌سی آمريکا نيز در ۱۱ فروردين‌ماه سال جاری در گزارشی از قول ماموران اطلاعاتی آمريکا خبر داد که شهرام اميری به آمريکا پناه برده و اطلاعات مهمی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران به سازمان اطلاعات مرکزی آمريکا، سی‌آی‌ای، داده است.

 

سناریوها و پشت پرده احتمالی ماجرای شهرام امیری

رادیو فردا

«استراتفور کامنتری» که به تحلیل وقایع مهم سیاسی جهان می پردازد روز چهارشنبه در گزارشی به بررسی سناریوهای احتمالی پشت پرده ماجرای شهرام امیری می پردازد که ایران مدعی است از سوی آمریکا ربوده شده بود.

داستان هاى ماجراگونه دانشمند هسته اى ايران كه سال گذشته به هنگام سفر حج در عربستان سعودى ناپديد شد از روز سه شنبه اين هفته وارد مرحله جديد و حساسی شد.

رسانه هاى دولتى ايران صبح روز سه شنبه اعلام كردند كه شهرام اميرى يكى از دانشمندان سازمان انرژى اتمى ايران در تلاش براى بازگشت به ايران توانسته از دست مراقبان خود بگریزد و به دفتر حفاظت از منافع ايران كه در سفارت پاكستان در واشنگتن قرار دارد پناه ببرد.

ايران مى گويد كه دولت آمريكا پس از ربودن شهرام اميرى در عربستان اكنون تحت فشار اقدامات تبليغاتى و مانورهاى سياسى حكومت ايران مجبور شده است وى را آزاد كند.

اواسط صبح همان روز به وقت ساحل شرقى آمريكا، كاخ سفيد در واكنش رسمى خود به اين اخبار اعلام كرد كه شهرام اميرى به تصميم و با تمايل خود به آمريكا آمده و اكنون مى خواهد اين كشور را ترك كند.

اهميت اين موضع گيرى كاخ سفيد در آن است كه دولت آمريكا براى اولين بار رسما پذيرفت كه اين دانشمند هسته اى ايران در خاك آمريكا است.

ماه پيش نيز ويدئوهايى روى وبسایت «يوتيوب» منتشر شد كه مردى كه خود را شهرام اميرى معرفى مى كرد در يكى از اين ويدئوها مى گفت به تصميم خود براى ادامه تحصيل به آمريكا آمده و خوشحال است و در ديگرى باز فردى به نام شهرام اميرى مدعى مى شد كه توسط ماموران آمريكا ربوده شده، تحت تعقيب است و مى خواهد به ايران بازگردد.

براى فهميدن نوع تماس شهرام اميرى با مقامات آمريكايى بسيار مهم است بدانيم كه او به چه شيوه اى به آمريكا آمده است. و مسلما هر دو طرف به هيچ وجه جزييات اين ماجرا را علنى نخواهند كرد. بدون يك چنين اطلاعاتى اين ماجرا بيشتر سئوال برانگيز است تا پاسخگو.

اگر ماموران امنيتى آمريكا شهرام اميرى را ربوده و در كنترل خود داشتند او چطور توانسته فرار كند؟ او چطور توانسته ماه ها از احتمال بازداشت مجدد بگريزد و چطور توانسته ويدئويى ضبط كرده و آن را به راحتى روى يوتيوب بگذارد؟ چرا اين همه مدت طول كشيده تا وى بتواند خود را به دفتر حفاظت از منافع ايران در واشنگتن برساند؟ و اگر او داوطلبانه به آمريكا آمده و اكنون به تصميم خود مى خواهد اين كشور را ترك كند چرا خيلى عادى بليط نگرفت و با هواپيما از اين كشور خارج نشد؟ چرا وى بايد به دفتر حفاظت از منافع ايران پناه ببرد؟

با اطلاعاتى كه تاكنون منتشر شده فقط مى توان فرضيه هاى گوناگونى را متصور شد. پديدار شدن شهرام اميرى، ابتدا روى سايت يوتيوب و اكنون شخصا در دفتر حفاظت از منافع ايران، نشان مى دهد كه احتمالا وى با هدف پناهنده شدن به آمريكا آمده بود. اين موضوع انتشار نوار ويدئويى و چند ماه بى خبرى و سكوت وى را توجيه مى كند.

علاقه وى به بازگشت به ايران نشان مى دهد كه احتمالا حوادث به شكلى كه وى مى خواسته است پيش نرفته اند. آمريكايى ها متوجه شدند اطلاعاتى كه او در اختيار آنها مى گذارد از نظر امنيتى ارزش چندانى ندارد و بنابراين اميرى نتوانست به هدف خود كه پناهندگى و حمايت آمريكا است دست يابد. اكنون او تلاش مى كند تا زمينه را براى بازگشت به كشور خود فراهم كند به اين اميد كه در آنجا شانس بيشترى داشته باشد.

اما بازگشت به ايران براى وى مى تواند خطراتى به همراه داشته باشد به خصوص اگر مقامات ايران احساس كنند كه وى به آنها خيانت كرده است.

او و اعضاى خانواده اش ممكن است با زندان و حتى مجازات اعدام روبرو شوند. قاعدتا او بايد از يك چنين احتمالی و سرانجام ناگوارى با خبر باشد و به همين خاطر قاعدتا او نبايد تمايلى به بازگشت به كشور خود داشته باشد.


اگر او واقعا مى خواهد به ايران بازگردد براى منافع او و همين طور براى منافع آمريكا – البته اگر اين كشور بخواهد به اميرى كمك بكند- خلق داستان ربودن وى در عربستان ممكن است براى مقامات ايران باور كردنى باشد.

البته يك احتمال ديگر نيز وجود دارد، احتمالى بسيار پيچيده تر و بدبينانه تر و آن اينكه شهرام اميرى ممكن است يك جاسوس دو جانبه باشد كه دولت ايران از فرستادن وى به آمريكا براى كسب اطلاعات در مورد نحوه عملكرد دستگاه هاى امنيتى آمريكا استفاده كرده باشند. در اين صورت اكنون وى در پايان ماموريت و با حفظ پوشش و توجيه خود راهى ايران مى شود.

در اين حالت بايد تصور كرد كه وى توانسته است دستگاه اطلاعاتى آمريكا را فريب دهد. ممكن است باورنكردنى به نظر آيد ولى نمى توان با قطعيت گفت كه نشدنى است.

نمونه بزرگ شبيه به اين مورد، احمد چلبى از شخصيت هاى اپوزيسون عراق بود كه سالها در سطوح مختلف با دستگاه هاى امنيتى آمريكا همكارى مى كرد ولى در نهايت مشخص شد كه وى همزمان با براى دستگاه هاى امنيتى ايران كار مى كرده است.

احمد چلبى حتى اطلاعات نادرست را به خورد دستگاه هاى امنيتى آمريكا مى داد و تمام تلاش خود را به خرج مى داد كه دولت آمريكا تصميم خود براى سرنگون كردن رژيم صدام حسين را تغيير ندهد.

در نهايت ممكن است هيچ گاه اهداف اصلى شهرام اميرى براى آمدن به آمريكا مشخص نشود حتى اگر زمانى مشخص شود كه او دقيقا براى كدام طرف كار مى كرده است. و مثل بسيارى از نمونه هاى قبلى جاسوسان دو جانبه و كسانى كه به دولت يك كشور متخاصم پناه مى برند ماجراهاى مربوط به شهرام اميرى ممكن است بارها و بارها در آينده مورد بحث و جدل قرار بگيرد.

البته ماجراى شهرام اميرى مثل جاسوسان روسى كه اخيرا در آمريكا بازداشت شدند تاكيد ديگرى است بر اهميت اطلاعات و ضد اطلاعات و به خصوص عمليات جاسوسى توسط افراد در شكل دادن به كشمكش هاى ژئوپلتيك بين قدرت هاى رقيب و كشورهاى متخاصم.

در شرايطى كه رقابت بين آمريكا و ايران بر سر اوضاع سياسى عراق تشديد مى شود و در عين حال بحران هسته اى نيز به مرحله حساس ترى نزديك مى شود نبايد مورد شهرام اميرى را يك حادثه موردى و كم اهميت تلقى كرد.

 

آمريکا مبادله شهرام اميری با زندانيان آمريکا را رد کرد.

بی بی سی
کاخ سفيد اين احتمال که خروج قريب الوقوع شهرام اميري، کارشناس هسته‌ای ايرانی از آمريکا، بخشی از معامله پنهانی يا مبادله زندانی با تهران است را رد کرد.

رابرت گيبز، سخنگوی کاخ سفيد، سه شنبه ۲۲ تير (۱۳ ژوئيه) به خبرنگاران گفت که موضوع آقای اميری و پرونده سه جوان آمريکايی که از سال گذشته در ايران زندانی بوده اند، با هم ارتباطی ندارد.

سخنگوی دولت باراک اوباما درباره شهرام اميری گفت: "ما او را نگاه نداشته ايم و بنابراين وی جزء هيچ مبادله ای نيست."

به گفته دولت آمريکا، ريچارد فلتمن، معاون وزير امور خارجه اين کشور در امور خاورنزديک، دوشنبه شب به وقت واشنگتن از طريق دولت سوئيس رسما به ايران خبر داد که شهرام اميری در آمريکا بوده است و قصد دارد که به ايران بازگردد.

وی همچنين از ايران خواست که سه آمريکايی که از ماه ژوئيه سال ۲۰۰۹ به اتهام ورود غيرقانونی به ايران دستگير شدند را آزاد کند و سرنوشت رابرت لوينسون، مامور بازنشسته پليس فدرال آمريکا که گفته می شود بيش از سه سال پيش در جزيره کيش ناپديد شد را روشن کند.

بر اساس گزارش ها، شهرام اميری دوشنبه حدود ساعت شش بعد از ظهر به وقت واشنگتن، به دفتر حفاظت از منافع ايران مستقر در سفارت پاکستان در پايتخت آمريکا مراجعه کرد و خواهان بازگشت به ايران شد.

خبرگزاری رويتر فيلمی از جديدترين اظهارات آقای اميری را بدست آورده که وی در آن می گويد، سه نفر که به زبان فارسی صحبت می کردند او را در عربستان با نيرنگ سوار ماشين کردند و سپس به زور اسلحه با خود بردند.

شبکه تلويزيونی پرس تی وی وابسته به دولت ايران به نقل از شهرام اميری می نويسد: "درطول هشت ماه اسارت در آمريکا تحت شديدترين شکنجه‌ها و فشارهای روحی بازجويان قرارگرفت و از وی خواسته شد که درمصاحبه تلويزيونی با يکی از شبکه‌های خبری آمريکايی مدعی شود، فردی مهم در برنامه هسته ‌ای ايران است و داوطلبانه به امريکا پناهنده شده است."


شهرام اميری در چند ويديوی مختلف ماجرای "ناپديد شدن" خود را به صورت های گوناگون شرح داد
آمريکا اين اتهام آقای اميری که نهادهای اطلاعاتی ايالات متحده او را زندانی کرده بودند را رد می کند.

هيلاری کلينتون، وزير امور خارجه آمريکا ، سه شنبه گفت که شهرام اميری به اختيار خود در ايالات متحده بوده و حالا هم آزاد است که اين کشور را ترک کند.

خانم کلينتون گفت که آقای اميری در واقع قرار بود دوشنبه به سوی ايران حرکت کند، اما نتوانست همه ترتيبات لازم را برای اين سفر تدارک ببيند.

هيلاری کلينتون گفت: "اما برعکس، ايران هنوز سه جوان آمريکايی را به رغم ميلشان نگاه داشته است؛ ما درخواست خود را برای آزادی آنها و اجازه يافتنشان برای بازگشت نزد خانواده هايشان به دلايل انساندوستانه تکرار می کنيم".

او همچنين به سرنوشت نامعلوم رابرت لوينسون، شهروند ديگر آمريکا اشاره کرد که دولت آمريکا می گويد در سال ۲۰۰۷ در ايران ناپديد شده است و اطلاعی از او در دست نيست.

يک ديپلمات سفارت پاکستان، حضور آقای اميری در اين سفارتخانه را تأييد کرده و گفته است که او حدود ساعت ۶:۳۰ عصر روز دوشنبه در نزديکی اين سفارتخانه پياده شده و از آن هنگام در ساختمان سفارت حضور دارد.

يک سخنگوی وزارت امور خارجه آمريکا سه شنبه در مورد آقای اميری گفت: "اعمال آقای اميري، ويديوهايی که منتشر کرد و حالا رفتنش به دفتر حفاظت منافع ايران به روشنی ثابت می کند که او بر خلاف ميلش در آمريکا نگاه داشته نمی شد. او آزادانه به اين کشور آمد، آزادانه اينجا زندگی کرد و آزادانه انتخاب کرد که به ايران بازگردد. دولت آمريکا قطعا مانع او نخواهد شد. او خودش دارد ثابت می کند که ادعای شکنجه شدن و زندانی بودنش دروغ است. او می تواند هر داستانی که می خواهد بگويد، اما گفته های او واقعيت را عوض نمی کند."

آقای اميری در بعضی از ويديوهايی که از او منتشر شد، گفته بود که مأموران امنيتی آمريکايی او را ربوده و به آمريکا برده اند؛ دولت ايران نيز دولت های آمريکا و عربستان را به دست داشتن در ربايش آقای اميری متهم می کند.

بامداد سه شنبه، ۲۲ تير (۱۳ ژوئيه)، واحد مرکزی خبر، وابسته به شبکه راديو و تلويزيون دولتی ايران، خبر داد که آقای اميری "ساعات پيش با مراجعه به دفتر حفاظت از منافع ايران در واشنگتن، خواستار بازگشت سريع به ايران شده است."

از زمان قطع روابط ديپلماتيک ايران و ايالات متحده در حدود سی سال پيش، دفتر حفاظت از منافع ايران زير نظر سفارت پاکستان در واشنگتن فعاليت می کند و سفارت سوئيس در تهران نيز حفاظت از منافع ايالات متحده را برعهده دارد.

سايت واحد مرکزی خبر در گزارش کوتاهی با عنوان "شهرام اميري، کارشناس ربوده شده ايراني، به دفتر حفاظت از منافع جمهوری اسلامی ايران در واشنگتن پناه برد" گفته است که جزئيات بيشتر در اين زمينه را بعدا منتشر خواهد کرد.

ساعاتی بعد، به نقل از يک سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان گزارش شد که شهرام اميری به بخش حفاظت از منافع ايران در سفارت پاکستان مراجعه کرده و خواستار بازگشت به کشور خود شده اما يک شبکه تلويزيونی آن کشور گفته است که اين خبر رسما مورد تاييد مقامات پاکستانی قرار نگرفته است.

اين خبر در حالی انتشار می يابد که وضعيت آقای اميری در ماه های اخير موضوع گزارش های متفاوت و گاه ضد و نقيضی بوده است.

به گفته مقامات جمهوری اسلامي، شهرام اميري، پژوهشگر دانشگاه صنعتی مالک اشتر، وابسته به وزارت دفاع و پشتيبانی نيروهای مسلح، در ماه ژوئن (خرداد) سال گذشته هنگام سفر حح عمره در عربستان سعودی ربوده و به ايالات متحده منتقل شد.


برخی ناظران بازداشت سه شهروند آمريکايی را با ماجرای شهرام اميری مرتبط دانسته بودند
مقامات و بعضی رسانه های جمهوری اسلامی ماموران اطلاعاتی آمريکا و عربستان را مسئول ربودن آقای اميری قلمداد کرده و با تکذيب هرگونه ارتباط او با فعاليت های اتمی ايران، گفته بودند که انگيزه آمريکاييان از اين اقدام انتشار اطلاعات جعلی درباره اين فعاليت ها بوده است.

در ماه مارس سال جاري، يک شبکه تلويزيونی آمريکايی به نقل از يک منبع اطلاعاتی اين کشور، بدون ذکر نام او، گزارش کرد که آقای اميري، که به عنوان پژوهشگر، با فعاليت های هسته ای ايران ارتباط داشته، خود به ايالات متحده پناهنده شده است.

براساس اين گزارش، اين پژوهشگر ايرانی اطلاعات ارزشمندی را در مورد فعاليت های محرمانه اتمی جمهوری اسلامی در اختيار آمريکا و آژانس بين المللی انرژی اتمی قرار داده که از جمله شامل افشای طرح احداث يک مرکز مخفی غنی سازی اورانيوم در نزديکی شهر قم بوده است.

با اينهمه، مقامات جمهوری اسلامی همچنان بر ربوده شدن آقای اميری و انتقال اجباری او به ايالات متحده پافشاری کرده اند.

در ماه ژوئن سال جاري، کانال تلويزيون دولتی ايران يک پيام ويديوئی از اين شهروند ايرانی را پخش کرد و اظهار داشت که شهرام اميری اين نوار ويديوئی را با فرار از دست محافظان آمريکايی خود تهيه و به شيوه ای محرمانه برای سازمان های اطلاعاتی جمهوری اسلامی ارسال داشته است.

آقای اميری در اين نوار ويديوئی اظهارات مقامات ايرانی در مورد ربوده شدن خود در عربستان را کمابيش به طور کامل مورد تاييد قرار داد و خواستار بازگشت به ايران شد.

همزمان، نوار ويديوئی ديگری از آقای اميری در سايت يوتيوب منتشر شد که در آن، وی اظهار می کرد که برای ادامه تحصيل و به اراده خود به ايالات متحده آمده و تلويحا هم اتهام ربوده شدن و هم موضوع پناهندگی خود را مردود دانست.

در حاليکه بر اساس اين دو نوار، آقای اميری در ايالات متحده سکونت داشت، اما همسر و فرزند او همچنان در ايران بودند.

يکی از رسانه های غربی در توجيه اظهارات متناقض آقای اميری در دو نواری که از او منتشر شد، گفته است که نهادهای امنيتی جمهوری اسلامی از طريق خانواده شهرام اميري، او را تحت فشار قرار داده اند و از او خواسته اند اتهام ربوده شدن خود به دست آمريکاييان را تاييد کند و خواستار بازگشت به ايران شود.

اين گزارش از سوی منافع رسمی تاييد يا تکذيب نشده اما اخيرا، رسانه های خبری جمهوری اسلامی از ملاقات اعضای خانواده آقای اميری با يک مقام وزارت امور خارجه و درخواست آنان برای پيگيری وضعيت خويشاوند "ربوده شده" خود خبر دادند.

طی ده روز اخير، وزارت خارجه جمهوری اسلامی دو بار کاردار سفارت سوئيس، حافظ منافع آمريکا در ايران را در ارتباط با وضعيت آقای اميری احضار کرده است.

به گفته وزارت امور خارجه ايران، در اولين ملاقات، مدارکی حاکی از ربوده شده شهرام اميری در اختيار مسئول سفارت سوئيس در تهران قرار گرفت و در ملاقات دوم، اين وزارتخانه خواستار بازگشت بدون قيد شرط آقای اميری به ايران شد.

مقامات ايالات متحده اتهام ربودن شهرام اميری را بی اساس و مغاير روش های متداول دولت آمريکا توصيف کرده و اظهارات مقامات جمهوری اسلامی در اين زمينه را جدی ندانسته اند

 

  

مطلب را به بالاترین بفرستید: