2020-03-12

نویدنو 22/12/1398                چاپ مطلب

• در دنیای دیجیتال امروز، ویکی پدیا به یکی از منابع اصلی مراجعه برای کسب اطلاعات تبدیل شده است. میزان اعتماد به این داده ها همیشه مورد مناقشه بوده است. در مقاله زیر به موارد مشخصی از دستکاری و تحریف داده ها در ویکی پدیای انگلیسی اشاره می شود و حقایق جالب توجهی را پیش روی خواننده می گذارد.  

   

آیا ویکی پدیا یک عملیات تحریف است؟

کاری از پژوهش تبلیغات سویس - برگردان: هاتف رحمانی

پیش سخن مترجم : در دنیای دیجیتال امروز، ویکی پدیا به یکی از منابع اصلی مراجعه برای کسب اطلاعات تبدیل شده است. میزان اعتماد به این داده ها همیشه مورد مناقشه بوده است. در مقاله زیر به موارد مشخصی از دستکاری و تحریف داده ها در ویکی پدیای انگلیسی اشاره می شود و حقایق جالب توجهی را پیش روی خواننده می گذارد.  

***

ویکی پدیا اگر چه به مثابه دانشنامه ای، باز، شفاف و عموما قابل اعتمادِ برخط تلقی می شود، اما با بررسی نزدیک تر، این تصور درست به نظر نمی رسد.

در حقیقت، ویکی پدیای انگلیسی با ماهانه  9 میلیارد صفحه بازدید، تنها توسط 500 مدیر فعال اداره می شود، که هویت واقعی آن ها در موارد زیادی ناشناس باقی می ماند.

بعلاوه، مطالعات نشان می دهد که 80 درصد از محتوای ویکی پدیا تنها توسط 1 درصد ازکل دبیران ویکی پدیا نوشته می شود، که باز هم تنها چند درصد افراد تقریبا ناشناس را در بر می گیرد.

یک چنین ساختار آشکارا غیر شفاف و سلسله مراتبی مشکوک به فساد ودستکاری است، که استخدام  " ویرایش گران حقوق بگیر" بدنام  از سوی شرکت ها تنها یک نمونه آن است.

در واقع، پیش از این در سال 2007 ، پژوهشگران دریافتند که  کارمندان سیا و اف بی آی مقاله های ویکی پدیا در موضوعات جنجالی از جمله جنگ عراق و زندان نظامی گوانتانامو را ویرایش می کردند. 

هم چنین در سال 2007 ، پژوهشگران دریافتند که یکی از مدیران بسیار فعال و با نفوذ ویکی پدیای انگلیسی معروف به "سلیم ویرجین" در حقیقت خبر چین سابق اطلاعاتی انگلیس بوده است.

در همین اواخر،یکی دیگر از ویرایشگران بسیار پر کار ویکی پدیا با نام جعلی "فیلیپ کراس" که با اطلاعات بریتانیا و نیز بسیاری از روزنامه نگاران جریان مسلط ارتباط داشته است افشا شد.

در آلمان، یکی از پرکارترین ویرایشگران ویکی پدیا، بعد از دوسال جدال قانونی، به عنوان یک عامل سیاسی که پیش از آن به عنون داوطلب خارجی در ارتش اسرائیل خدمت می کرد افشا شد.

حتی در سوئیس، کارمندان نا شناس دولت در حال ماستمالی ورودی های ویکی پدیا در باره سرویس مخفی سوئیس درست قبل از رفراندوم عمومی در باره آن سازمان دستگیر شدند.

بسیاری از این  اشخاص ویکی پدیا تقریبا تمام روز و همه روزه  در حال ویرایش مقاله ها هستند که حاکی از آن است که آن ها یا اشخاصی  به شدت اختصاصی  یا در واقع، گروهی از افراد مجری این عمل هستند. 

به علاوه، مقاله های ویرایش شده از سوی این افراد به راحتی قابل تجدید نظر نیستند، چون مدیرانی که در بالا ذکرشان رفت  همیشه می توانند تغییرات را بر گردانند یا به سادگی  همراه با آن  دسترسی کاربران مخالف را مسدود کنند.

به نظر می رسد هدف اولیه این پویش مخفیانه پیش بردن مواضع دولت های غربی و اسرائیل ، در عین حال خراب کردن شهرت روزنامه نگاران و سیاست مداران مستقل باشد.

بیشترین مقاله های آسیب دیده از این نوع تحریف، مقالات سیاسی، ژئوپولیتیکی و موضوع های معین تاریخی و نیز زندگی نامه های  دانشگاهیان، روزنامه نگاران و سیاست مداران ناسازگار را در بر می گیرد.

شاید تعجب آور نباشد که جیمی ویلز بنیان گذار ویکی پدیا، دوست تونی بلر نخست وزیر سابق بریتانیا و "رهبر جوان" همایش داووس بارها از این عملیات دفاع کرده است .

خود ویکی مدیا، با سخنرانی در داووس ،ثروتی بیش از 160میلیون دلار، که نه از سوی دانشجویان تنبل بلکه از سوی شرکت های بزرگ امریکایی و بنیاد های بانفوذ اهدا شده بود به دست آورده است.

به علاوه رسانه های جمعی امریکا و سیستم های انتشار ویدیوئی (مانند یو تیوب- مترجم) به صورت فزاینده ای برای قالب بندی یا مبارزه با موضوعات "جنجالی" به ویکی پدیا ارجاع می دهند. آشکار سازی مورد بحث در بالا شاید به توضیح چرایی آن کمک کند.

پژوهشگران المانی، برای افزودن شفافیت  بیشتر مرور گر رایگانی به نام ویکی هو WikiWho را فرآوری کرده اند، که به خوانندگان اجازه می دهد دریابند به تازگی چه کسی چه چیزی را در ویکی پدیا ویرایش کرده است.

در موارد بسیاری،  نتیجه ناراحت کننده تر از حد انتظاربه نظر می رسد.

سرچشمه : آف گاردین

از این قلم :

ادامه:

آرشیوماهانه

نقل مطالب نوید نو با ذکرمنبع آزاد است

نامه ها ومقالات خودرا به نشانی webmaster@rahman-hatefi.net  بقرستید